Травень 1932. Газэты пра Баранавічы

Рамізнік з пасажырам на вуліцы Нарутовіча (цяпер Камсамольская), 1936 год. Ззаду відаць кінатэатар Apollo – цяпер пляцоўка паміж гатэлямі “Марыінскі” і “Гарызонт”. Здымак з архіву Сяргея Русака

Kurier Nowogródzki

1 мая

Злая варажба

Некалькі дзён таму да Тэадоры Галінскай, якая жыве на вуліцы Азёрнай (назва засталася дасюль), 15, зашлі 2 вандроўныя цыганкі, якія прапанавалі ёй за невялікую плату паваражыць. Галінская, як і ўсялякая звычайная кабета, што цікавіцца сваёй недалёкай будучыняй, пагадзілася на цыганскую варажбу.

Незнаёмкі загадалі падаць поўную мядніцу (медны таз) вады, дасталі свечы зялёнага колеру і, запаліўшы іх, пачалі ліць воск на ваду, а дымам ад свечак абкурваць Галінскую. Праз некалькі секунд гаспадыня страціла свядомасць і пачала падпарадкоўвацца загадам цыганак. Прынесла ў пакой усе свае каштоўныя рэчы і біжутэрыю ды аддала вядзьмаркам усё, што яны хацелі.

Праз нейкі час Галінская ачомалася і пабачыла, што цыганкі сышлі ў невядомым накірунку з усёй біжутэрыяй і грашыма. Засталася толькі мядніца з вадою, у якой плавалі дзіўныя кавалкі воску. Толькі цяпер Галінская зразумела, што была проста ашуканая.

Падалася ў пастарунак паліцыі, дзе паведаміла аб крадзяжы і склала падрабязнае апісанне ашуканак. Толькі вось ці атрымаецца цяпер затрымаць спрытных варажбітак, цяжка сказаць, бо, верагодна, Галінская задураная невядомым дымам не зможа ў сапраўднасці пазнаць тых цыганак.

3 мая

З жыцця кааператыву “Сноп” у Вольна

У памяшканні клубу ў Вольна адбылося вельмі важнае паседжанне чальцоў кааператыва “Сноп” пры ўдзеле інспектара Аб’ядання спажыўцоў – пана Будзькі.

Кіраўніцтва кааператыву склада справаздачу за 1931 год, якая была закрыта з прыбыткам 679 злотых. Усю гэтую суму вырашылі накіраваць на будаўніцтва ўласнага дому, якое пастанавілі распачаць ужо сёлета. Для гэтага быў створаны Камітэт пабудовы дому. Належыць адзначыць, што ў гэтых цяжкіх варунках эканамічнага крызісу кааператыў “Сноп” добра завіваецца, дзякуючы інтэнсіўнай працы кіраўніка кааператыва Уладзіслава Урбановіча і чальца з кіраўніцтва пана Макарэвіча.

Падкідыш

На верандзе на алее Післудскага знайшлі немаўля-хлопчыка, узросту прыкладна 5 месяцаў, якога кінула яго маці.

 5 мая

Першамай у Баранавічах

Голасна абвешчанае сацыялістамі святкаванне 1-га мая ў Баранавічах выйшла вельмі мізэрным. Нешматлікае шэсце, якое складалася ў асноўным з маленькіх груп, рушыла ад будынку “Jutrzni” на кірмаш, дзе было сказана некалькі прамоў не вельмі шматслоўных. Наогул 1-га мая ў Баранавічах прайшло вельмі спакойна, без ніякіх здарэнняў.

Сацыялістычная газета Robotnik 10 мая зусім па-іншаму апісала гэтую імпрэзу

Святкаванне сёлета 1 мая ў Баранавічах Сацыялістычная партыя Польшчы (PPS), Бунд і Паалей Цыон («Працоўныя Сіона») правялі найлепей за мінулыя гады. У шэсці ўзяло ўдзел каля 3000 чалавек, а ў мітынгу на кірмашы – болей за 5000. Гарадская адміністрацыя зрабіла ўсё, каб адхіліцца ад удзелу ў маніфестацыі. Тых, хто з вёсак накіроўваўся на мітынг, страшылі пакараннем і не пускалі ў Баранавічы.

Пад чыстым небам прамаўлялі Махай, Мукасей, Канігзбер, Лапінскі, Лахоўскі і Ружанскі. Пасля прамовы калона рушыла па вуліцам горада на чале з аркестрам.

Падчас прамоў на кірмашы паліцыя адлоўлівала вучняў, хапаючы іх сярод слухачоў!

Увечары адбылася ўрачыстая Акадэмія, якая скончылася танцамі. Рабочыя і работніцы, палякі, жыды, беларусы і расейцы ахвотна адпачывалі.

8 мая

Анонс першага баксёрскага матчу

Намаганнямі 78 пяхотнага палка разам з павятовым камендантам PW (Przysposobienie Wojskowe – вайсковая падрыхтоўка) у Баранавічах адбудзецца першы турнір па боксу 8 мая, а 13-й гадзіне ў Рашынскім лесе (казармы Касцюшкі – цяпер Вайсковы гарадок). У ім возьмуць удзел спартоўцы з 78 пяхотнага палка (Вайсковы спартовы клуб), 26 уланскага палка (каманда “Стралец”) і мясцовага спартовага клубу “Макабі”. Гэта першая падобная імпрэза ў Баранавічах, якая павінна зацікавіць мясцовых жыхароў. Уваход у лес каштуе вельмі танна – усяго па 50 грошай з чалавека.

Свята пасадкі дрэваў

4 мая адбылося ў Баранавічах “Свята пасадкі дрэваў”, у якім ўзялі ўдзел усе мясцовыя сярэднія школы і аддзел Аб’яднання Стралецкага. А 9-й гадзіне раніцы каля Помніка невядомаму жаўнеру (цяпер клумба на вул. Савецкай, насупраць гатэлю “Горизонт”) ксёндз-вікарый Лявон Спакач асвяціў дрэвы, пасля чаго зрабіў прамову, у якой заахвоціў прысутных да апекі над высаджанымі ў гэты дзень дрэвамі, як гэта робіцца ў заходняй частцы Польшчы.

Пасля выканання гімну школьным аркестрам прамовіў намеснік старасты Генрык Курачыцкі і школьны інспектар Ставовы. Затым школьнікі разабралі складзеныя тут дрэўцы, якія прывезла дарожная служба, і пад наглядам знаўцаў пачалі высаджваць дрэвы ў загадзя прыгатаваныя ямкі. Высаджана больш за 600 саджанцаў на вуліцах: Шасовай (Брэсцкая), Касінераў (Войкава), Мінскай (Прытыцкага), Рынкавай (Фраленкова) і Шырокай (Тэльмана).

Першыя два дрэвы высадзілі намеснік старасты Генрык Курачыцкі і школьны інспектар Ставовы на вуліцы Міцкевіча (цяпер Леніна), каля Помніка невядомаму жаўнеру. Кожны з удзельнікаў навязаў да свайго дрэва картку з прозвішчам і абавязаўся даглядаць яго.

Падкідыш

Ужо другі раз у Баранавічах на верандзе па адрасе Нарутовіча, 88 (цяпер Камсамольская) знойдзена немаўля. Побач з дзіцём была картка з надпісам: “Макух Толя, 8 месяцаў”.

10 мая

Бура з градам над Баранавічамі

Сёння ўночы над баранавіцкім паветам прайшла нечаканая бура з перунамі і градам. У вёсцы Вольна пярун ударыў у гаспадарчыя забудовы, забіў кабылу, спаліў хлеў і канюшню з інвентаром. Падчас акцыі тушэння пажару моцна пацярпеў гаспадар спаленых будынкаў Якуб Валожын.

Баксёрскі матч

Упершыню ў Баранавічах адбыўся баксёрскі матч, арганізаваны 78 полк пяхоты і камендатурай павятовага PW.У ім прынялі ўдзел 22 спартоўцаў мясцовых клубаў і аб’яднанняў. Упершыню арганізаваная такая імпрэза прыцягнула вялікую ўвагу жыхароў горада. Пры мясцовых спартовых клубах цяпер утвараюцца баксёрскія секцыі.

13 мая

Святатацтва ў парафіяльным касцёле

Сёння ўночы адбыўся ўзлом парафіяльнага касцёлу ў Баранавічах. Святатаццы скралі з табернакулума некалькі дзесяткаў аплатак і некалькі штук гастыі, пакінуўшы на месцы дарагія прыборы для літургіі. У тую самую ноч злодзеі ўламаліся ў царкву ў вёсцы Вялікія Лукі, але спужаныя раней часу не паспелі нічога скрасці.

18 мая

Вясна ў Баранавічах

Пасля пахмурных і дажджлівых дзён у Баранавічах і на тэрыторыі павету ўсталявалася цёплая і лагодная вясна. У самім горадзе Магістрат, нягледзячы на эканамічны крызіс, вырашыў высадзіць кветнікі каля: будынку стараства, Польскага банку, калоніі ўраднікаў, помніка Невядомаму жаўнеру, што значна ўпрыгожыць Баранавічы.

Адно кепска, што горад дасюль не мае цыстэрны для паліву вуліц, што моцна адбіваецца на прахожых і шпацыруючых, якія вымушаны душыцца цэлымі хмарамі пылу, якія ўздымаюць дворнікі, выконваючы свае штодзённыя абавязкі па падмятанню.

19 мая

Першы кегельбан на Крэсах – у Баранавічах

Адбылося  урачыстае адкрыццё кегельбану, пабудаванага Вайсковым кааператывам (казармы Траўгута – Вайсковы гарадок) у Баранавічах. Гэта яшчэ адзін спартовы аб’ект у горадзе, дзе іх увесь час робіцца ўсё болей.

Выпадкі і здарэнні

Хвалі Жлобінскага возера вынеслі на бераг цела ўтопленага немаўляці. Паліцыя шукае цяпер яго маці.

Герш Еўрфановіч (Шаптыцкага, 18 – цяпер Савецкая) паведаміў у паліцыю, што нейкі Сяргей Ганчарык прыйшоў да яго ў майстэрню і папрасіў прыкруціць да ровара новыя балотнікі, пасля чаго нечакана ўцёк з памяшкання, не заплаціўшы.

Некалі дзён таму на шкоду Вольгі Шкодзік (вул. Т. Галуўкі, 6 – Куйбышава) яе сусед Берка Палячок разабраў сцяну складу і скраў у яе дошкі, якімі тапіў печку. Шкода склала некалькі дзесяткаў злотых.

Спорт у Баранавічах

14 мая на спартовай пляцоўцы спартовага клубу “Макабі” адбыўся футбольны матч паміж вайсковым спартовым клубам “78 полк пяхоты” і СК “Макабі”. Нягледзячы на тое, што гэта была таварыская сустрэча, гледачоў хапала.

Першая сустрэча двух самых магутных мясцовых футбольных каманд дае падставы для разважанняў і не можа быць падставай для прагнозаў на будучыню, калі адбудзецца барацьба за чэмпіёнства ў горадзе Баранавічы. Свежаствораная каманда ВКС “78 п.п.” валодае салідным матэрыялам, але як звычайна бракуе тут прафесійных навыкаў, у тым ліку тэхнічнага майстэрства. Затое “Макабі” валодае добрай тэхнікай, але не выкарыстоўвае найлепшыя сітуацыі. Цэлы матч “Макабі” меў перавагу на полі, але не мог выкарыстаць свае надзвычайна карысныя пазіцыі. У той самы час ВКС “78 п.п.”, найперш дзякуючы падтрымцы знакамітага галкіпера і некалькіх дасканалых гульцоў, прабівалі адну брамку за другой.

Вынік неспадзявана быў на карысць “78 п.п.” – 7:0 (4:0).

Аднак не азначае тое, што ВКС “78 п.п.” павінен спачываць на лаўрах сваёй сілы. Трэба адзначыць, што СК “Макабі” з’яўляецца грозным супернікам і можа нанесці паразу ў афіцыйных сустрэчах, бо тэхнічна значна пераўзыходзіць вайсковую каманду.

У выніку гэтай сустрэчы “78 п.п.” павінен заняцца сур’ёзнымі трэніроўкамі, каб выправіць хібы, якімі скарыстаецца супернік.

20 мая

Суд над шпіёнамі

Навагрудскі акруговы суд на выязной сесіі ў Баранавічах разгледзеў справу двух братоў Мікалая і Габрыеля Чыгіроў, жыхароў Стаўпецкага павету, якія абвінавачваліся ў шпіёнстве на карысць іншай дзяржавы. Суд разгледзеў доказы іх віны і асудзіў абодвух падсудных да кары смерці праз павешанне. Абарона падала апеляцыю да пана прэзідэнта аб змяненні вырака.

21 мая

Як выканалі вырак смерці ў Баранавічах

20 мая, а 12.30, быў выкананы вырак смерці праз павешанне адносна Мікалая Чыгіра, жыхара Стаўпецкага павету. Вырак выканаў памочнік ката Браўн на тэрыторыі карна-следчай турмы ў Баранавічах. Асуджаны перад смерць плакаў увесь час. Яго малодшы 19-гадовы брат Габрыель Чыгір быў памілаваны панам прэзідэнтам Рэчы Паспалітай, і кара смерці была замененая на бестэрміновую турму пад строгім наглядам.

22 мая

Батальная сцэна ў Баранавічах

22 мая (у нядзелю), а 16 гадзіне, на пляцу Легіёнаў у казармах Касцюшкі (знаходзіўся паміж сучаснымі вуліцамі Заслонава, Арджанікідзе, Ракасоўскага, Камарова) адбудзецца пастаноўка масштабнай батальнай сцэны “1920 год. Цуд над Віслай” паводле сцэнара Яна Пянткоўскага, якая прадставіць змаганне з бальшавіцкай агрэсіяй. Акрамя артыстаў у пастанове возьмуць удзел аддзелы Брыгады кавалерыі, артылерыя і пяхота – агульнай колькасцю 700 чалавек. Уваход каштуе ад 50 грошай да 2 злотых. 

Надзвычайнае паседжанне гарадской рады

У баранавіцкім магістраце адбылося надзвычайнае паседжанне гарадской рады на чале з бурмістрам – панам інжынерам Віннікам. Адразу быў разгледжаны ліст Павятовага аддзелу у справе тэндару на будаўніцтва гарадской рэзні (цяпер мясакамбінат). Мінулы тэндар не быў прызнаны Павятовым аддзелам, бо не былі выкананыя ўсе законныя фармальнасці. Гарадская рада ўхваліла правядзенне новага тэндару, аб якім паведамяць у прэсе.

Пасля была разгледжана справа пабудовы ў гарадскім парку (цяпер Стары парк) пляцоўкі для спорту і імпрэз для адпачынку. Рада разгледзела магчымасці павысіць сродкі, выдаткаваныя на пабудову пляцоўкі. З-за таго, што кошт будовы пляцу значна вышэйшы, за грошы, якія можа выдаткаваць гарадскі бюджэт, рада пастанавіла ў кожны святочны дзень ладзіць у парку канцэрты з вельмі малымі цэнамі на ўваходныя квіткі – не больш за 20 грошай з асобы і 10 грошай з моладзі. Прыбытак ад гэтага пойдзе цалкам на будаўніцтва спартовай пляцоўкі. Канцэрты будзе даваць вайсковы аркестр з ласкавай згоды камандавання 26 уланскага палка, што стаіць у Баранавічах. Гэткім чынам ініцыятыва пана бурмістра інж. Вінніка ажыццявіцца яшчэ сёлета з вялікай карысцю для спорту.

Трэба адзначыць, што будаўніцтва тэніснага корту ў парку гэтай вясной ужо скончана, і ён перададзены для грамадскага карыстання.

23 мая

Аблава ў Баранавічах

Следчыя органы ў Баранавічах мінулай ноччу ладзілі аблаву па хованках і малінах, а таксама ў іншых падазроных месцах горада і на перыферыі.

У выніку аблавы арыштавана 13 чалавек без дакументаў. Акрамя таго, знойдзены скрадзены ровар, які хавалі ў адным з пустых вагонаў, што стаяў на запасных шляхах на таварнай станцыі. Зладжанае сачэнне за роварам прынесла вынік – апоўначы да вагону прыйшла нейкая асоба з намерам забраць скрадзенае. Пасля затрымання выявілася, што гэта Юзаф Лясінскі, жыхар Варшавы, які ўжо некалькі разоў сядзеў у турме пад строгім наглядам за падобныя злачынства.

25 мая

Бой з шалёным ваўком

Вёска Люшнева Моўчадскай гміны сталася месцам незвычайнага здарэння. Некалькі дзён таму ўночы на падворак М. Пракопа ўскочыў шалёны воўк, які пачаў ганяцца за сабакамі. Разбуджаны сабачым брэхам гаспадар выбег у кашулі на двор, схапіўшы ў руку па дарозе сякеру. Калі Пракоп апынуўся на падворку, дык знянацку быў атакаваны ваўком, які, намагаючыся схапіць за горла мужчыну, цапнуў таго за левую руку. Некалькімі ўдарамі сякеры Пракоп забіў ваўка. Галава жывёлы перададзеная ў Дзяржаўны інстытут гігіены ў Варшаве для даследавання. Параненаму Пракопу мясцовы лекар зрабіў прышчэпкі ад шаленства.

Конны рэйд

21 мая з горада рушыў конны рэйд афіцэраў Брыгады кавалерыі “Баранавічы”. У ім удзельнічаюць 22 афіцэры з камандзірам брыгады генералам Гжмот-Скатніцкім. Маршрут рэйду праходзіць праз Сувалкі і Аўгустоў да Варшавы, куды рэйд павінен прыехаць 31 мая.

Першай батальная сцэна ў гісторыі Польшчы

Згодна папярэдняй абвестцы 22 мая адбылася на пляцы Легіёнаў у Баранавічах маштабная батальная сцэна, якую арганізаваў мясцовы Жаночы грамадскі працоўны саюз (ZPOK) упершыню на тэрыторыі Польшчы. “1920 год. Цуд над Віслай” – баявое відовішча паводле сцэнара Яна Пянткоўскага, прадстаўляе жывое змаганне польскага войска падчас адбіцця бальшавіцкай навалы.

Цяжкае заданне дасканала выканалі артысты, пад кіраўніцтвам пана Шпакоўскага, пры ўдзеле Брыгады кавалерыі, артылерыі і пяхоты – агулам 700 жаўнераў.

Неверагоднае відовішча, напэўна, упершыню пастаўленае ў Польшчы, прыцягнула натоўпы публікі на пляц Легіёнаў, якая з вялікай цікавасцю назірала за зацятым змаганнем польскай кавалерыі і пяхоты з бальшавікамі.

Уся пастанова была выканана дасканала і ўразліва, а паказ баявых дзеянняў аздобіла выдатная форма статыстычных армейскіх падраздзяленняў.

28 мая

Адмена конных спаборніцтваў

Усходне-крэсовы конны клуб паведамляе, што конныя спаборніцтва, запланаваныя на 6 і 12 чэрвеня – адмяняюцца па прычынах, незалежных ад клубу. Затое ў гэтыя дні адбудуцца конныя гонкі.

Барбар у Баранавічах

Пан Х. выбраўся з дубальтоўкаю на возера Жлобін у Новых Баранавічах у таварыстве адной дамы. Пара тая села ў лодку і пачала катацца па возеры. У пэўны момант пан Х. захацеў пахваліцца перад дамаю свайго сэрца, як ён умее страляць, і, не думаючы доўга, падплыў да берага, дзе спакойна блукаў па багне бусел. Х. прыцэліўся і двойчы стрэлі па буслу, забіўшы птушку на вачах некалькіх дзясяткаў асоб, якія адпачывалі на пляжы. Лічым, што ён павінен быць вельмі сурова пакараны за свой паляўнічы выбрык. 

Трагедыя на чыгуначным пераездзе

На пераездзе ў Баранавічах паміж таварнай станцыяй і дэпо (хутчэй за ўсё цяперашні “Крывы пераезд”) пад пасажырскі цягнік Ваўкавыск-Баранавічы патрапіла фурманка, на якой сядзеў жыхар вёскі Антанова Павал Васілевіч. Фурманка ад удару была цалкам знішчана, а сам Васілевіч быў адкінуты ў бок з вельмі цяжкімі пашкоджаннямі па ўсім целе. У безнадзейным стане яго перавезлі ў павятовы баранавіцкі шпіталь.

Летась, таксама ў маі, пярун забіў 18-гадовую дачку Васілевіча.

Трэба адзначыць, што з-за недастатковага забеспячэння пераезду Баранавічах штогод тут адбываецца некалькі падобных здарэнняў. Калі чыгуначныя ўлады не возьмуцца за гэтую справу, дык на пераездзе можа адбыцца катастрофа, бо па ім едуць не толькі фурманкі, але аўтобусы і аўтамабілі. Да здарэнне недалёка, бо вазы з фурманкамі едуць па пераезду цэлымі шэрагамі.

30 мая

Несумленны кіроўца

Гірш Пінчук (Нарутовіча,63 – цяпер Камсамольская) паведаміў у камісарыят паліцыі, што наняў кіроўцу з аўтобусам Кушчынскага, каб той адвёз дзяцей са школы на Мышанку і даў за гэта 20 злотых задатку. Кушчынскі не толькі не прыехаў, але адмовіўся аддаваць грошы.

Глядзіце агляды газэт за іншыя гады і месяцы

Кастрычнік 1931. Газэты пра Баранавічы

Сілезкі лёгкі самалёт на аэрадроме ў Баранавічах падчас авіярэйду. Kurier Nowogrodzki ад 7-10-1931

Kurier Nowogródzki

1 кастрычніка

Катастрофа лёгкага самалёту

Падчас двухразовага нешчаслівага старту лёгкі самалёт №22 Познаньскага аэраклубу, пілотам якога быў Вацлаў Юркэк, апарат разбіўся на аэрадроме ў Баранавічах. Канструктар Морысан і пілот Юрэк былі прыдушаныя корпусам. Самалёт з разбітым прапелерам і адарванымі шасі разбіўся. Морысан атрымаў цяжкія пашкоджанні грудной клеткі, а пілот Юрэк – агульныя траўмы. Прычына катастрофы – кепская пазіцыя пры старце і страта кіравання пілотам над машынай.

Прыехалі вядомыя артысты

У Крывошынскую гміну Баранавіцкага павету прыехала з Варшавы група артыстаў, якія на чале з рэжысёрам панам Біске прымаюць удзел у здымках фільмаў.

2 кастычніка

Лятуць – не лятуць

Рэйд турыстычных самалётаў меў адзін з этапаў у Баранавічах. Доўгі час вырашалася, ці будуць самалёты наведваць Баранавічы, нарэшце было прынята станоўчае рашэнне – адбудзецца гэта ў аўторак, 29 верасня. Ляцець будуць з Вільні, праз Маладзечна.

Ранкам на аэрадроме  (раён вуліцы Першукевіча) сабралася мноства людзей. Было вельмі добрае і яснае надвор’е. Прывялі нават школьнікаў. Прыехалі розныя чыноўнікі, прадстаўнікі мясцовага ўраду і вядомыя асобы. Чакае аркестр 78 пяхотнага палка і буфет у вялізным намёце, вянкі кветак для лётчыкаў.

Месцазнаходжанне аэрадрома адзначана чырвоным.

Але атрымалася, што надвор’е ўсё змяніла. Даведаліся пра тое па тэлефоне. Пілоты хацелі абмінуць менавіта Баранавічы, бо пануе ў нас суцэльная імгла. А мы ж іх чакалі з сонцам! Імгла ж аднак запанавала са старту ў Варшаве. Замест а пятай раніцы вылецелі самалёты адтуль толькі а 10-й. Таму не даляцелі яны ў гэты дзень да Баранавіч, а спакойна спыніліся ў Парубанку (пад Вільняй).

Не засталося нам нічога іншага, як праклінаючы імглу, надвор’е, Парубанак і аэраклуб, пад’есці ды выпіць, каб разгорнуты буфет не панёс страты, ды чакаць наступнага дня.

Але на наступны дзень у Баранавічы прыйшла імгла і дождж, якую нам прадказалі на 24 гадзіны раней, але потым неяк праяснілася. Па тэлефоне атрымалі інфармацыю, што 13 лёгкіх самалётаў стартавалі з Парубанку і а 9 гадзіне павінны прыляцець у Баранавічы. Усё адбылося як па гадзінніку. А 9.03 прызямліўся першы самалёт RWD4 з пілотам Харэўскім з львоўскага аэраклубу. Потым перапынак да 9.38. У гэты час зямлі на баранавіцкім аэрадроме павінен быў датыкнуцца самалёт Moryson-2, што ляцеў з Астровы Велькапольскай. Пілатуе яго харунжы Вацлаў Юрэк, у кабіне сам канструктар самалёту Морысан. Але лётчыкі чамусьці не хацелі сядаць на аэрадром. Самалёт бярэ ў бок і накіроўваецца ў дом, што стаіць каля дарогі, потым раптоўна мяняе курс і падскокваючы сядае на бульбяным полі. Ламае сабе шасі, але пілоты выходзяць без пашкоджанняў. Напіліся гарбаты, разабралі свой самалёт і загрузілі яго на цягнік. Іх рэшта рэйду адбудзецца па чыгунцы.

Іншыя самалёты сядаюць паспяхова. А 10.23 сядае апошні самалёт – трынаццаты, з варшаўскага аэраклубу. Чаму так мала? Ад пачатку збіралася ляцець 24 самалёты, потым 19, а вылецела 13. Усяму віной кепскае надвор’е. Віны аэраклубаў няма.

Працуе санітарная машына Чырвонага крыжа

На гэтых днях упершыню ў Баранавічах ужылі санітарную машыну Польскага Чырвонага Крыжа для перавозкі цяжка хворай жонкі аднаго з мясцовых лекараў. Хворую хутка і ў ляжачым стане даставілі да шпіталя, дзе ёй была зроблена аперацыя. Выгоды ад з’яўлення такога аўто ў горадзе відавочныя. (4 кастрычніка з’явліся інфармацыя, што кошт перавозкі хворага па гораду вызначаны ў 10 злотых, за горадам – будзе вылічвацца ад кіламетражу. Пуд жыта каштаваў 2 злотых, 1$ – 8,5 злотых).

3 кастрычніка

Нячшасны выпадак

Днём 2 кастрычніка кіроўца Андрэй Адамчык, едучы па вуліцы Шасовай (цяпер Брэсцкая), пераехаў 87-гадовую бабулю Філамону Кучынскую, якая жыве на вуліцы Траўгута, 18. Старую ў вельмі цяжкім стане завезлі ў гарадскую бальніцу.

4 кастрычніка

Баранавіцкія жыды. Размова з інж. Віннікам

Інж. Віннік, намеснік баранавіцкага бурмістра, паходзіць з далёкай Чарнігаўшчыны, дзе працаваў земляробам. Але ўжо 11 год жыве на Крэсах (Піншчына і Навагрудчына) і зрабіўся ўжо зусім тутэйшым чалавекам. Бярэ разам з жонкай жывы ўдзел у грамадскім жыцці Баранавіч. Акрамя таго, як чалец аб’яднання жыдоўскага, дакладна ведае патрэбы і становішча сваіх супляменнікаў. Таму папрасілі яго расказаць аб гэтым. Найперш нас цікавяць сціслыя лічбы з культурнага жыцця баранавіцкіх жыдоў.

Жыдоўская грамада ў нас, як зрэшты і паўсюль, неаднастайная. Існуюць розныя накірункі і адгалінаванні – ад кансерватыўных ды артадаксальных да левых і радыкальных. Характэрным чыннікам мясцовага жыцця жыдоў ёсць тое, што Баранавічы вельмі новы і малады горад, які не мае яшчэ сваіх традыцый. На некаторыя формы жыцця не накладаюцца яшчэ тут пакаленні і стагоддзі, як гэта можна пабачыць у суседніх Слоніме ці Койданаве. Там жыдоўскае жыццё мае за сабой некалькі стагоддзяў гісторыі, а ў нас усе з’явы прыходзяць звонку і з’яўляюцца не мясцовымі.

– Возьмем, напрыклад, тутэйшых хасідаў, – кажа інж. Вінік. – Іх у нас шмат, але не маюць агульнага лідара. Частка іх – прыхільнікі слонімскай школы і не прытрымліваюцца поглядаў рабіна з Койданава.

З іншых кірункаў у Баранавічах вельмі папулярны сіянізм. Цяпер патроху набірае папулярнасць рэвізіянізм – паслядоўнікі Зеэва Жабацінскага. Бунд (яўрэйская сацыял-дэмакратычная партыя) затое не мае вялікага ўплыву. Прыкладам гэтага будзе школьніцтва: пачатковая школа “Тарбут”, дзе ў трох першых аддзелах навучання выкарыстоўваецца іўрыт, мае 150 дзяцей. А школа, якую ўтрымлівае Бунд, паціху змяншалася і цяпер знаходзіцца ў стане ліквідацыі.

– Ці існуюць дзяржаўныя школы для жыдоўскай моладзі?

– Ёсць адна. Гэта так званая пачатковая школа для дзяцей, адзначаючых шабат. Калі казаць пра школьнае таварыства, “Шулькульт” мае адну школу з навучаннем на ідыш. Урэшце існуе некалькі рэлігійных пачатковых школ і адзін ешыбот, ці школа рабінаў.

Спыталі мы пра моладзь і іх жыццё, бо яна адыгрывае значную ролю ў грамадзе жыдоў гораду.

Моладзь ходзіць у гімназіі. Альбо ў дзяржаўную, альбо ў гімназію Эпштэйна. Што тычыцца поглядаў, дык яны пераважна сіяністычныя.

Моцна сярод іх распаўсюджаны харцэрскі (польскія скаўты) рух, вельмі шмат часу прысвячаюць спорту, а клуб Макабі мае шмат чальцоў. Але жыдоўская моладзь у Баранавічах знаходзіцца ў такім перыядзе свайго жыцця, калі вялікага ўдзелу ў грамадскім руху яшчэ не можа браць. Такі ўдзел прыпадае на ўніверсітэцкую моладзь. Выпускнікі ж школ выязджаюць вучыцца пераважна ў Вільню. Пэўная колькасць іх едзе вучыцца далей – да чэшскай Прагі. Па сканчэнні вучобы, калі і вяртаюцца дахаты, дык займае іх ужо праца.

Інтэлектуальнае жыццё ў Баранавічах досыць малое. Канцэнтруецца яно ў Культурна-асветніцкім клубе, дзе час ад часу бываюць лекцыі і даклады.

– А арганізацыі ўзаемадапамогі?

– Іх некалькі. Але абшар іх дзейнасці не вельмі шырокі, збольшага з-за абмежаванага фінансавання. Найлепей працуе TOZ (таварыства аховы здароўя), на чале якой стаіць доктар Нахумоўскі. Збудавалі, напрыклад, Дом здароўя ў Наваельні. Трымаюць інтэрнат для дзяцей, падтрымліваюць “Кроплю малака” для дзяцей любой нацыянальнасці. З іх арганізацый варта адзначыць «Bet-lechem» ці «Хлеб убогіх» і «Gmilat-chesed» – дабрачыннае таварыства пазыкі. Шмат добрага для жанчын робіць Аб’яднанне жыдоўскіх жанчын.

Маем у Баранавічах дзве газеты: «Baranowicher Lebn» і «Baranowicher Woch». Цяпер выходзіць толькі апошняе. Цяжка вытрымаць канкурэнцыю з варшаўскімі і віленскімі газетамі.

7 кастрычніка

Асвячэнне храма

4 кастрычніка адбылося асвячэнне новай царквы Пакрова Божай Маці. Арцыбіскуп Гродзенскі Алексій, які выканаў яе асвячэнне, прыбыў у Баранавічы 2 кастрычніка а 10 гадзіны ночы. Яго віталі на вакзале клірыкі і парафіяне. Сама ўрачыстасць адбывалася раніцай у нядзелю пры шматлікім удзеле духавенства акругі і вернікаў. У мерапрыемстве прынялі ўдзел прадстаўнікі мясцовай улады ў асобе віцэваяводы навагрудскага і пана старасты Пржэпалкоўскага. У панядзелак 5 кастрычніка арцыбіскуп Алексій, пасля таго як правеў службу ў новай царкве, паехаў у Гродна.

8 кастрычніка

Няшчасны выпадак

Жыхары вёсцы Ішкалдзь Юзік і Казік Пашкевічы прынеслі да хаты 16-цісантыметровы снарад. Падчас маніпуляцыі пры разборцы боепрыпасу адбыўся выбух. Юзік Пашкевіч быў разарваны і трупам упаў на месцы. Казік быў цяжка паранены і змагаецца са смерцю ў баранавіцкім шпіталі. Станіслаў Пашкевіч, які ў гэты час знаходзіўся на падворку, быў паранены ў руку.

Выбрыкі вулічных хуліганаў

На днях увечары на вуліцы Шасовай (цяпер Брэсцкая) двое невядомых зачапілі жыхара горада Льва Гіршу. Пад пагрозай пісталета прымусілі маўчаць і знялі з яго куртку, якую кінулі недалёка. Тыя самыя асобы запынілі ўзводнага 78 пяхотнага палка Уладзіслава Скульскага, якому таксама пагражалі рэвальверам. Згаданых авантурыстаў цяпер шукае паліцыя.

9 кастрычніка

На злосць цешчы

Марыя Данілевіч, якая жыве ў Баранавічах на вуліцы Траўгута, 13 (Дзімітрава), паведаміла ў камісарыят паліцыі, што яе зяць Ян Славінскі скраў з яе замкнёнага куфара хромавыя чорныя боты, суконную марынарку і 500 злотых гатоўкаю, пасля чаго выехаў у невядомым накірунку. 

Рух на аэрадроме

Пасля рэйду лёгкіх самалётаў і адведзін баранавіцкага аэрадрому пілотаў з Сілезіі ў бліжэйшую нядзелю чакаюцца госці з Вільні. Па словах шэфа Віленскага аэраклубу, у гэты дзень раніцай з мэтаю прапаганды павінны прыляцець два самалёты клубу. (10 кастрычніка адзін з самалётаў, што ляцеў сюды разбіўся пад Маладзечна, але пілоты не пацярпелі, пісала пазней газета.)

10 кастрычніка

Пакінулі голым на дарозе

Мінулай ноччу на шасэ Баранавічы-Слонім невядомыя злодзеі здзейснілі рабунковы замах на падляснічага дзяржаўнага лясніцтва Станіслава Багдановіча. Пагражаючы рэвальверам, забралі ў яго ровар, адзежу і бялізну, пакінуўшы ў адных сподніх падштаніках. Пошук злачынцаў ужо распачаўся.

Асаблівы кліент

Да шаўца Яна Сечкі, які жыве па вуліцы Каперніка, 23 (Халасцякова), прыйшоў невядомы кліент, які папрасіў адрамантаваць боцікі, у якія быў абуты. Сечка адразу ўзяўся за справу. Праз нейкі час кліент захацеў выйсці на падворак, каб справіць натуральныя патрэбы, і папрасіў у майстра які-небудзь абутак для гэтага. Шавец аддаў яму свае ўласныя боты. Кліент выйшаў на падворак, і болей яго ніхто не бачыў. Вартасць скрадзеных ботаў адпавядае 50 злотым.

13 кастрычніка

Знаходка пад дзвярыма

Кацярына Капшак, жыхарка Баранавіч, 12 кастрычніка падкінула на ганак дома Канстанціна Ярмуловіча на вуліцы Каўпеніцкай, 100 (цяпер Прамінскага), дзіця жаночага полу ўзростам 18 месяцаў. Дзіцё знаходзіцца на ўтрыманні Ярмуловіча.

14 кастрычніка

Дэзертыр хаваўся ў прастытуткі

Два тыдні таму з часткі 78 пяхотнага палка ў Баранавічах (Вайсковы гарадок) збег шэраговы Баляслаў Зажыцкі, ухіляючыся ад нясення абавязковай вайсковай службы. На днях следчыя разам з вайсковай жандармерыяй затрымалі дэзертыра, які ўвесь гэты час хаваўся ў жанчыны лёгкіх паводзінаў Тэклі Ляўковіч, якая жыве на вуліцы Каўпеніцкай, 100 (дзіўна, пра гэты адрас была ўжо інфармацыя ў нататцы днём раней). Дэзертыра даставілі ў баранавіцкі гарнізон.

16 кастрычніка

Акцыя барацьбы з беспрацоўем

14 кастрычніка ў залі баранавіцкага стараства адбылося пасяджэнне аддзелу працаўладкавання беспрацоўных. У ім акрамя мясцовых уладаў прыняло ўдзел шырокае кола прадстаўнікоў грамадзянкай супольнасці. Стараста Пржэпалкоўскі ў сваёй прамове звярнуўся да працадаўцаў з заклікам прыйсці на дапамогу для вырашэння гэтага цяжкага пытання і ўзяць на работу новых людзей, нават коштам змяншэння гадзін працы для сваіх супрацоўнікаў.

У доўгай дыскусіі працадаўцы пастанавілі скараціць на зіму працоўны дзень сваім рабочым да 4 гадзін, а на вызвалены час працаўладкаваць новых людзей. Гэткім чынам колькасць чалавек, што маюць працу, ў горадзе павялічыцца ўдвая.

Такім чынам сем працадаўцаў, што прынялі ўдзел у пасяджэнні, на зіму змогуць часова працаўладкаваць 80 беспрацоўных.

21 кастрычніка

Дзейнасць лякарска-санітарнай арганізацыі ў Баранавічах

Дзейнасць лякарска-санітарнай арганізацыі ў Баранавічах з году ў год усё лепшае, дзякуючы фінансаванню павятовага сейма і магістрата г. Баранавічы.

Мясцовая лякарска-санітарная арганізацыя ўключае ў сябе: гарадскі шпіталь на 25 ложкаў, агульную амбулаторыю, клінікі: стаматалагічную, супрацьсухотную, змагання з сібірскай язвай, венералагічную, ларынгалогію, а таксама гарадскую аптэку, начную брыгаду медыкаў ды санітарную арганізацыю і гарадскую лазню.

З 1 сакавіка 1930 году ўсе клінікі з санітарнай арганізацыяй і адміністрацыяй аб’яднаныя ў адну  – Гарадскі Цэнтр Здароўя.

Акрамя згаданых устаноў у горадзе працуюць: агульны сеймікавы шпіталь (35 ложкаў), інфекцыйны сеймікавы шпіталь (10 ложкаў), амбулаторыя Касы хворых (10 лекараў), 2 амбулаторыі чыгуначнікаў, “Кропля малака TOZ”, станцыя апекі над маці і дзіця, а таксама бокс для немаўлят. Таксама тры прыватных рэнтгенаўскіх кабінета і кабінет электратэрапіі, 2 дыягнастычныя лабараторыі і 4 прыватныя аптэкі. У горадзе жывуць 22 цывільных лекары, 3 вайсковых, 11 дантыстаў, 8 фельчараў, 21 акушэрка і 2 зубных тэхніка.

Акрамя Цэнтра здароўя ў Баранавічах ёсць гарадская санітарная арганізацыя. У яе склад уваходзіць санітарны ўрач і санітарны даглядчык.

Да супрацоўнікаў лякарска-санітарнай арганізацыі за 1930-31 год па-за шпіталямі звярнулася 21525 хворых. З іх на хрысціян прыпадае 10328 чалавек, на жыдоў – 11167.

У Баранавічах ёсць 3 камунальных шпіталі і 1 прыватны з агульнай колькасцю ложкаў – 80. Агулам за 1930-31 год шпіталі прынялі 2019 асобаў. Начныя дзяжурныя лекары ў Баранавічах ратавалі каля 100 хворых, якім патрэбна была неадкладная дапамога.

Гарадская аптэка прадала лекаў па 30105 рэцэптах, з іх магістрат аплаціў 5349. Агульная колькасць бясплатных рэцэптаў за год вырасла на 122%. Адзначым, што колькасць хворых, якія атрымалі бясплатную дапамогу ўзрасла толькі на 20%.

Заразных хворых, як і летась, было ў Баранавічах няшмат. З 129 заразных хворых было шпіталізавана 47, астатнія лячыліся дома.

Бюджэт на медыцыну ў 1930-31 годзе быў вызначаны ў Баранавічах на суму 152869 злотых. Гэта на 16% больш, чым летась.

Самыя пільныя патрэбы гораду з-за санітарнага пункту гледжання, якія магістрат павінен найперш развязаць: 1. Праектаванне, упарадкаванне і асушэнне вуліц Шаптыцкага (Савецкая), Пілсудскага (Чырвонаармейская), Орля (Лісіна) , Гувера (Царука), Кароткай (назва засталася і сёння) і іншых. 2. Упарадкаванне і брукаванне плошчы кірмашу імя 3 мая (цяпер квартал паміж Горкага, Чырвонаармейскай, Прытыцкага і Гагарына). 3. Пабудова новага гмаху для пачатковай школы. 4. Прывядзенне ў эстэтычны выгляд лесу ўздоўж вуліцы Міцкевіча (цяпер вуліца Леніна).

25 кастрычніка

Сенсацыйная дуэль пад Баранавічамі

Учора на тэрыторыі вайсковага лагеру Лясная адбылася дуэль на шаблях паміж адвакатам Антонам Паўлоўскім і капітанам рэзервы Станіславам Ратынскім. У выніку адвакат быў паранены ў галаву і ключыцу, а капітан выйшаў з паядынку без драпіны.

Глядзіце агляды газэт за іншыя гады і месяцы

Жнівень 1931. Газэты пра Баранавічы

Кірмаш “Пятачок” у Баранавічах. Канец 1990-х – пачатак 2000-х

Kurjer Warszawski

9 жніўня

Эпідэмія пад Баранавічамі

Эпідэмія сібірскай язвы ў Навамышскай гміне падцверджана пасля даследванняў ветэрынараў у Вільні трупаў кароў. Сітуацыя вельмі напружаная, бо сібірскай язвай заразіліся тры жыхары вёскі Небыты, якіх змясцілі ў шпіталь у Баранавічах. Санітарныя службы задзейнічалі ўсе сродкі, каб спыніць распаўсюд заразы.

Вялікая рыба

10-кілаграмовага ласося злавілі ў Шчары ў Дабрамысльскай гміне, каля маёнтка пана Варанцова. Рыбу выкупіў пан Варанцоў. Ласось прыплыў сюды каналамі з Балтыкі.

Ziemia Lubelska

4 жніўня

Трагедыя пад Баранавічамі

У мястэчку Гарадзішча спалохаўся конь, які цягнуў воз, на якім ехаў Захар Белзоўскі. Конь наскочыў на 30-гадовую Хаю Наўманоўскую, якая пераходзіла вуліцу, і цяжка яе параніў. Белзоўскі ж зваліўся з воза і атрымаў моцныя пашкоджанні. Абедзве ахвяры здарэння ў безнадзейным стане прывезены ў павятовую баранавіцкую бальніцу.

Kurjer Wileński

14 жніўня

Бура над Баранавічамі

Учора над Баранавічамі прайшла вельмі моцная бура, якая бушавала каля 12 гадзін. Падчас яе была перарваная тэлефанічная сувязь з горадам. Бура нанесла шмат шкоды, якая пакуль не падлічана.

28 жніўня

Папаўся злодзей равароў

У сувязі з некалькімі выпадкамі крадзяжоў равароў у Баранавчіах, следчыя затрымалі Юзіка Каянка, жыхара хутара Жалезніца, у якога знайшлі ровар, скрадзены 14 жніўня ў Эльяша Мэера. Каянка даставілі ў гарадскі суд у Баранавічах.

Замах на забойства

На днях Андрэй Калоша, жыхар вёскі Галынка Вальнянскай гміны, падаўся ў поле ў пошуках згубленага каня. За 1 км ад вёскі ён быў затрыманы гаёвым (лесніком) маёнтка Ніжняе Чэрніхава Аляксандрам Хінчыкам, які без дай прычыны стрэліў у Калошу з дубальтоўкі. Калоша быў цяжка паранены ў галаву з пашкоджаннем правага вока. Яго перавезлі ў павятовы шпіталь у Баранавічах.

29 жніўня

Разарвалі дамову з Nobel

На днях гарадская рада Баранавіч разарвала непрадукцыйную дамову, падпісаную на 10 год з фірмай Nobel, на працу бензінавай станцыі, што прыносіла гораду каля 200 злотых прыбытку ў год. Новая дамова падпісана на 10 год таксама з той самай фірмай Nobel. Яна прынясе гораду 2250 злотых штогадовага прыбытку. Акрамя таго, фірма абавязуецца пабудаваць яшчэ адну бензінавую станцыю ў Баранавічах.

Крадзяжы

У Сабіны Швіранскай, якая жыве на вуліцы Шасовай, 10 (цяпер Брэсцкая), невядомы злачынца скраў шаўковую бялізну вартасцю 100 злотых. У Канстанціна Несцяровіча, жыхара вёскі Жлобін, каля Баранавічаў, невядомыя скралі 100 кг жыта з незачыненага гумна.

30 жніўня

Інцыдэнт на палігоне

Учора на полі пад Лясной праходзілі вучэбныя стрэльбы артылерыі. Стралялі з цяжкіх гармат. Нечакана адзін снарад выбухнуў у люфе гарматы і цяжка пакалечыў паручніка Чапельскага і кананіра Кардэльца. Выбухі і абломкі зброі пашкодзілі ім тулава, пакалечылі рукі, ногі і твары. У вельмі цяжкім стане іх адвезлі да шпіталя.

Па папярэдніх дадзеных, выбух адбыўся з-за пэўных хібаў у канструкцыі гарматы. Акрамя таго, сам снарад мог мець нейкія дэфекты.

Баранавіцкі гандляр трапіў пад колы

Нядаўна прадаўцы свіней з Баранавіч везлі на грузавіку ў Варшаву свой жывы тавар. За некалькі кіламетраў ад Варшавы адна свіння выскачыла з аўто і пачала ўцякаць у поле. У гэты момант адзін з гандляроў, Салтынец, у пагоні за свіннёй выскачыў на хаду з грузавіка і трапіў пад колы ды атрымаў цяжкія траўмы ўсяго цела. У безнадзейным стане яго прывезлі ў варшаўскі шпіталь.

Крадзяжы

Уночы з 27 на 28 жніўня невядомы злодзей спрабаваў уламацца ў кіёск на вуліцы Міцкевіча (цяпер вуліца Леніна), які належыць Отану Лапіну. Злодзей здолеў сарваць замок з дзвярэй, але відавочна быў нечым напалоханы і ўцёк, нічога не забраўшы з кіёска.

У тую ж ноч у падвал дома на вуліцы Міцкевіча, 51 (цяпер Камсамольская) уламаўся невядомы злодзей і скраў на шкоду Вінцэнта Паплаўскага 100 кг бульбы і шэсць банак марынаванага шчаўя.

Ilustrowany Express Wieczorny

1 жніўня

Скарачэнні ў магістраце

У сувязі са скарачэннем ураднікаў магістрат Баранавічаў з учарашняга дня звольніў усіх супрацоўнікаў магістрата з выплатай трохмесячнай дапамогі. Пасля сканчэння гэтага тэрміну, з 1 кастрычніка, супрацоўнікі будуць прынятыя на працу на новых умовах.

Kurjer Lwowski

13 жніўня

Забойства нарачонай

У Малой Каўпеніцы падчас танцаў на вечарыне жыхар гэтай вёскі Васілевіч у прыступе рэўнасці ўдарыў нажом у грудзі сваёй 18-гадовай нарачонай Вераніцы Васілеўскай. Цяжка параненая Васілеўская выбегла з крыкам на двор, і праз некалькі хвілін яе жыццё скончылася. Забойца, карыстаючыся мітуснёй, збег у бліжэйшы лес. Паліцыя арганізавала за ім пагоню.

Słowo Częstochowskie 

21 жніўня

Рэйд польскіх самалётаў

У сувязі з маючым адбыцца 26 і 27 верасня рэйдам лёгкіх самалётаў польскага тыпу, між іншым праз баранавіцкі павет, камітэт LOPP (Ліга супрацьгазавай і супрацьпаветранай абароны) у Баранавічах актыўна прыступіў да заканчэння працы на новым аэрадроме (знаходзіўся паміж сучаснымі вуліцамі Тэльмана і Першукевіча). Тэрыторыя ў 38 га была абсеяная аўсом дзеля зручнасці пры пасадцы лёгкіх самалётаў. Камітэт працягвае падрыхтоўчыя працы для прыняцця самалётаў, што ўдзельнічаюць у рэйдзе. 

Kurjer Wileński

Футбол

4 жніўня

«Макабі» (Вільня) – «Макабі» (Баранавічы) – 1:1. Гульня ў Баранавічах з адной с самых слабых камандаў прынесла для гульцоў з Вільні кампраментуючы вынік.

Глядзіце агляды газэт за іншыя гады і месяцы

Ліпень 1931. Газэты пра Баранавічы

Будынак вакзала Баранавічы Цэнтральныя. Здымак пачатку ХХ ст.

Kurjer Warszawski

2 ліпеня

Ляхавічы прызналі горадам

На падставе пастановы Рады міністраў мястэчка Ляхавічы ў Баранавіцкім павеце залічана да спісу гарадоў. Адначасова да новастворанай гарадской гімны Ляхавічы далучаны населены пункт Малая Лотва і чыгуначная станцыя Ведзьма. Гэткім чынам быў павялічаны абшар Ляхавічаў.

6 ліпеня

Пра бюджэт

З чатырохмесячным спазненнем гарадская Рада ўхваліла 4 ліпеня бюджэт Баранавічаў на 1931/32 гады. Так як большасць сябраў Рады складаюць жыхары горада габрэйскай нацыянальнасці, бюджэт з’яўляецца дэфіцытным і большым за магчымасці горада. Маем надзею, што павятовыя ўлады адмовяцца зацвярджаць гэты бюджэт як амаль нерэальны.

Nowy Przyjaciel Ludu

11 ліпеня

Засыпала зямлёю

Падчас чысткі студні на вуліцы Мінскай (цяпер Прытыцкага) трэснула адно з бетонных кольцаў. Зямля ссунулася і засыпала 18-гадовага Аляксандра Патоцкага, які знаходзіўся на дне студні. Больш за пяць гадзін рота 78 пяхотнага палка і мясцовая пажарная каманда спрабуюць адкапаць засыпаную студню. Пакуль што безвынікова (пазней было паведамленне, што Патоцкі загінуў).

Kurjer Wileński

16 ліпеня

Бура над баранавіцкім паветам

Над баранавіцкім паветам прайшла страшэнная бура з залевай. Ад удараў перуна згарэлі пяць гаспадарак у Навамышскай, Дараўскай і Гарадзішчанскай гмінах. Акрамя таго, віхор знёс стагі ў маёнтку Калдычэва, які належыць Томашу Шалевічу.

Górnoślązak pismo codzienne

30 ліпеня

Шалёны воўк

На тэрыторыі Моўчадскай гміны Баранавіцкага павета з’явіўся шалёны воўк, які пакусаў некалькі дзясяткаў быдла і коней. Падчас арганізаванай аблавы ваўка пашчасціла забіць. Пакусаныя жывёлы ізаляваныя, таксама праводзіцца дэзінфекцыя. Галава ваўка перасланая да Варшавы.

Robotnik ворган PPS (кампартыі Польшчы)

16 ліпеня

Кольскасць беспрацоўных

Паводле дадзеных дзяржаўных органаў, падчас сусветнага крызісу ў Польшчы, за апошні тыдзень на 11 ліпеня, было зарэгістравана 272 917 беспрацоўных. З іх толькі 84 899 атрымалі грашовую дапамогу. За тыдзень іх колькасць зменшылася на 3461.

На 11 ліпеня колькасць беспрацоўных складала: Сілезскае ваяводства – 59 388, Лодзь – 28 274, Саснавец – 21 040, Познань – 11 168, Вільня – 3451, Брэст – 3250, Гродна – 2678, Баранавічы – 906.

26 ліпеня

Загадкавы крадзёж на вакзале

Пры кантролі пасылак на вакзале «Баранавічы-Цэнтральныя», якія не выкупілі замоўцы, выявілася, што са скрыняў, высланых агенцтвам Merita з Варшавы, былі скрадзены рэчы.

Хітрыя злодзеі, каб не прыцягваць увагі, паклалі на месца скрадзенага тавару кавалкі шпалаў такой самай вагі.

Згодна з дакументамі ў адной скрыні знаходзіліся аўтамабільныя магнеты, высланыя на фірму А. Мерыжыцкага, а ў другой – аўтамабільныя запчасткі, высланыя на імя інжынера Пярацкага. Гэтыя скрыні былі высланы накладзеным плацяжом, адна на суму 6890 злотых, другая – 4262 злотых.

Паліцыя занялася гэтай справай і выявіла, што абодва адрасы фіктыўныя, ні фірмы А. Мерыжыцкага, ні інжынера Пярацкага няма ў Баранавічах.

Так як ніткі гэтай загадкавай гісторыі вядуць у Варшаву, адкуль выслалі скрыні, справу пераслалі да варшаўскіх следчых.

Dziennik Wileński

Футбол

7 ліпеня

«1 полк пяхоты легіянераў» (Вільня) – «Макабі» (Баранавічы) 12:0. Вынік найлепш адлюстроўвае ход гульні. Прабіццё 12 раз брамкі – гэта справа кампраментуючая. Вельмі добра гуляў Гадлеўскі з 1 п.п.л, які забіў амаль усе галы. Клас гульні быў слабы, з кепскай падрыхтоўкай каманды баранавіцкай «Макабі».

28 ліпеня

Ż.A.K.S (Вільня) – «Макабі» (Баранавічы) 3:0, тэхнічная параза. У сувязі з тым, што баранавіцкая «Макабі» не прыбыла на гульню, Ż.A.K.S атрымаў каштоўныя тры пункты.

«78 полк» (Баранавічы) – Lauda (Вільня) 3:0, тэхнічная параза. «Лаўда», якая павінна была гуляць у Баранавічах, спазнілася на цягнік і такім чынам, з-за сваёй непунктуальнасці, прайграла самай слабай камандзе.

Даваенная футбольная афіша Баранавічы – Пінск на ідзіш.

Polska Zbrojna

22 ліпеня

Футбол у Баранавічах

У мінулую нядзелю ў Баранавічах адбыўся кубкавы матч класа А Віленскай лігі паміж камандамі «78 полк» (Баранавічы) і «Макабі» (Баранавічы). Гульня скончылася з вынікам 2:2 пры перавазе ў матчы гульцоў «Макабі».

Глядзіце агляды газэт за іншыя гады і месяцы

Чэрвень 1931. Газэты пра Баранавічы

Баранавіцкі рынак на міжваеннай паштоўцы. Знаходзіўся паміж сучаснымі вуліцамі Прытыцкага, Горкага, Гагарына, Чырвонаармейская. Са збораў Руслана РАВЯКІ

Kurjer Wileński

3 чэрвеня

Матч «Лаўда» (Вільня) – «Макабі» (Баранавічы) – 3:2

Першы выступ баранавіцкай «Макабі» ў Вільні прайшоў блага. Акрамя някепскага брамніка і добрага правага абаронцы, каманда не мае іншых перавагаў, усе астатнія гульцы выглядаюць досыць прымітыўна. Таму каманда не можа разлічваць на нейкі поспех.

«Лаўда» нічым не адрознівалася ад баранавіцкіх гасцей, праводзячы бяспланавую і брутальную гульню. Але нагорш выглядаў на полі суддзя паручнік Байгель, які надуманымі дзеяннямі толькі нерваваў гульцоў, што прыводзіла да доўгіх непатрэбных дыскусій.

Ход гульні не заслугоўвае апісання.

Słowo

13 чэрвеня

Небывалая бура

Над баранавіцкім паветам прайшла моцная бура, разам з перунамі і градам. Ад удараў перуна згарэлі некалькі гаспадарак у Ляхавіцкай і Мядзведзіцкай гмінах. Каля вёскі Гасцілавічы на пашы пярун забіў трох коней. Град велічынёй з лясны арэх знішчыў 20% пасеваў на тэрыторыі абедзвюх гмін.

У Ляхавічах, каля вуліцы Клецкай, пярун забіў жыхара мястэчка, 37-гадовага Яна Беліцкага.

16 чэрвеня

Няўдалы замах на цягнік

Чыгуначнік, які абыходзіў рэйкі на шляху Баранавічы – Пагарэльцы, заўважыў спружыну ад рысоры, прымацаваную да рэйкі двума кручкамі так, што магло прывесці да крушэння хуткага цягніка, які праз хвіліну павінен быў ехаць у Баранавічы. Спружына была прыбраная з рэйкі чыгуначнікам, які паведаміў пра выпадак у паліцыю.

Праведзенае следства выявіла, што спружыну на рэйкі прымацавалі Канстанцін Свістуновіч з Баранавіч і Ян Швед з Анісімавіч, якія такім чынам маглі справакаваць крушэнне хуткага цягніка. Свістуновіча і Шведа перадалі ў распараджэнне следчага суддзі ў Баранавічах.

5-ta rano

17 чэрвеня

Забіў 18-гадовую швагерку

Учора раніцай, каля дарогі Баранавічы – Каўпеніца, знайшлі цела дзяўчыны з разбітай галавой. Энергічнае следства паліцыі з Баранавіч выявіла, што забітая – 18-гадовая Ганна Вешчынка. Забойства выканаў яе швагер Адам Шутовіч. Ён ужо прызнаў сваю віну.

Публічныя абвесткі Міністэрства справядлівасці

13 чэрвеня

Суд акруговы ў Гродна, на падставе заявы Евы Лаўрусікавай з вёскі Сакалова Косаўскага павета разгледзеў справу па прызнанні памерлым Міхася Юркевіча, жыхара гэтай жа вёскі. Згаданы Юркевіч у 1921 годзе, пры вяртанні з бежанства з Расіі, быў зняты з цягніка на станцыі Баранавічы як хворы на тыф. З таго часу пра яго няма ніякай інфармацыі. Зніклы павінен з’явіцца ў суд на працягу 6 месяцаў, інакш ён пасля гэтага тэрміну будзе прызнаны памерлым. Звяртаемся таксама да ўсіх, хто ведае пра жыццё ці смерць Юркевіча, каб яны паведамілі суду аб вядомых ім фактах.

Robotnik ворган PPS (кампартыі Польшчы)

25 чэрвеня

Як гаспадарыць баранавіцкі стараста

Баранавіцкі стараста Пржэпалкоўскі некалі працаваў старастам у Макове. Сістэму гаспадарання, празваную зласліўцамі «макоўскай сістэмай», ён перанёс і ў Баранавічы. Пачалося з закупкі двух люксавых аўто: Buick і Essex, хаця быў тут дастаткова новы Ford, набыты папярэднім старастам. І адбылося гэта тады, як удзельнікам Сейміка некалькі месяцаў не выплочваецца заробак.

Гаспадаранне рамістра Пржэпалкоўскага ілюструе і наступная нядаўна выкрытая справа.

Пржэпалкоўскі, як кіраўнік Павятовага аддзела, пералічыў 250 тысяч злотых мясцовых падаткаў аднаму з найвялікшых мясцовых магнатаў графу Патоцкаму. Той жа Патоцкі атрымаў з Камунальнай касы, якой кіруе таксама стараста Пржэпалкоўскі, 120 тысяч злотых пазыкі.

Камунальная каса створана для патрэбаў дробных земляробаў. Падчас цяперашняга найцяжэйшага гаспадарчага крызісу, калі забанкрутавалі тысячы дробных земляробаў, Камунальная каса адмовіла цэламу шэрагу земляробаў у пазыцы нават 100 злотых, для закупкі зярна на пасеў ці каня для працы, пазбавіўшы беднякоў у магчымасці апрацоўцы зямлі, што вядзе да яшчэ большага пагаршэння крызісу ў нашым павеце. Для селяніна не знайшлося 100 злотых, але для яснавяльможнага пана графа ёсць 120 тысяч.

Селянін плаціць накладзены на яго падатак, а калі не, дык здымуць з яго апошнія боты, забяруць падушку ці іншыя рэчы. А тым часам граф не плаціць чвэрць мільёна падаткаў з некалькі тысяч гектараў лясоў і зямлі. Пры гэтым граф пералічыў 20 тысяч злотых на патрэбу LOPP (лігі супрацьпаветранай і супрацьгазавай абароны).

Колькасць беспрацоўных

Паводле дадзеных дзяржаўных органаў, падчас сусветнага крызісу ў Польшчы, с 14 па 20 чэрвеня, было зарэгістравана 292 048 беспрацоўных. З іх толькі 112 731 атрымаў грашовую дапамогу.

На 20 чэрвеня колькасць беспрацоўных складала: 60 748 у Сілезскім ваяводстве, Лодзь – 26 465, Саснавец – 21 404, Познань – 11 793, Вільня – 3585, Брэст – 3389, Гродна – 2750, Баранавічы – 816.

Глядзіце агляды газэт за іншыя гады і месяцы

Верасень 1930. Газэты пра Баранавічы

1950-я гады. Вуліца Савецкая ў Баранавічах. Фота: архіў Баранавіцкага краязнаўчага музея

Życie Nowogródzkie

3 верасня

Небывалы скандал на матчы ФК «Макабі» (Гродна) – ФК «Макабі» (Баранавічы)

30 жніўня на стадыёне «Макабі» ў Баранавічах сабраліся заўзятары гэтых жыдоўскіх клубаў. У першай палове матча выявілася значная перавага гарадзенцаў, якія ўзялі вельмі імклівы тэмп. Госці на чале з Бірмбахам – гульцом, вядомым па львоўскім ФК «Хасманэя», праводзілі шэраг імклівых атак, якія нічым не скончыліся, дзякуючы добрай абароне баранавіцкіх футбалістаў і брамніка – Барановіча. Аднак у гаспадароў была вельмі слабая гульня ў атацы. Першы гол госці забілі з пенальці, яшчэ да перапынку.

У другім тайме баранавіцкія гульцы правялі некалькі эфектыўных атак, якія, аднак, скончыліся нічым. А госці, дзякуючы Бірмбаху і Флейдовічу, зрабілі лік 3:0. Матч добра судзіў пан Радкевіч.

31 жніўня адбыўся матч у адказ. Ізноў госці пачалі з імклівых атак і ўжо на 10-й хвіліне забілі гол. Баранавіцкія футбалісты забілі гол у адказ з пенальці. Госці павялічылі тэмп і да перапынку забілі яшчэ два галы – 3:1.

Пасля перапынку ўжо на пятай хвіліне баранавіцкі гулец Б. Швіранскі забіў прыгожы гол. Калі гульня працягвалася, адбыўся небывалы для футбола выпадак.

Заўзятары спакойна назіралі за вельмі брутальнай гульнёй гарадзенцаў, аднак абурыліся брудным абыходжаннем гасцей з баранавіцкім брамнікам. Гараджане выбеглі на поле і пачалі кіямі лупіць брутальных гульцоў. Дзякуючы дзеянням кіраўніцтва «Макабі» і паліцыі, інцыдэнт змаглі пагасіць. Матч так і не быў скончаны. Вялікая віна ў тым суддзяў, якія сваім судзействам выклікалі хваляванні ў заўзятараў.

9 верасня

Будоўля помніка паўстанцам

Пад Мілавідамі ў 1863 годзе адбылася бітва паўстанцаў з расійскім войскам. У той бітве загінулі некалькі герояў-паўстанцаў, якіх пахавалі ў кургане пад Крывошынам. Мясцовая грамада, каб увекавечыць памяць палеглых, заснавала Камітэт пабудовы помніка, у склад якога ўвайшлі: пані Юлія Ехалкоўская, Станіслаў Фрэйтэг, ксёндз пробашч Казарэўскі, войт Б. Ермаловіч і кіраўнік школы Ю. Пяскоўскі. Помнік паўстане са складак грамадства, якія збірае Камітэт. На прапанову інжынера Малінскага помнік збудуюць з палявых камянёў.

Абвестка пра продаж школьных падручнікаў у кнігарні Гольдшмідта. Życie Nowogródzkie, 2.09.1930

10 верасня

Спатканне войска

14 верасня вяртаюцца з манёўраў баранавіцкія палкі. З ініцыятывы старшыні Рэгіянальнага камітэта, пана старасты Пржэпалкоўскага, адбудзецца іх спатканне. На рагу вуліц Шаптыцкага (цяпер Савецкая) і Шасовай (цяпер Брэсцкая) будзе збудаваная трыўмфальная брама, пасля якой войска пройдзе праз атачэнне школьнікаў да помніка Невядомаму жаўнеру (цяпер клумба насупраць гатэля «Гарызонт»), дзе адбудзеца прывітальная прамова. Упершыню Баранавічы ўрачыста сустрэнуць свае палкі.

11 верасня

Zeppelin над Наваградскім паветам

11 і 12 верасня над Наваградскім паветам праляціць нямецкі аэрастат фірмы Zeppelin, які накіроўваецца да Масквы і потым вернецца назад. Польскія ўлады далі дазвол на яго пралёт над краінай.

Рэклама лячэння скура-венералагічных хвароб у доктара Вэнжыка. Życie Nowogródzkie, 7.09.1930

12 верасня

Рабунак пад Баранавічамі

У паліцэйскі пастарунак у Дараве звярнуўся Абрам Кізлевіч, які паведаміў, што 9 верасня, а 17-й гадзіне, на дарозе паміж маёнткам і вёскай Адахаўшчына, калі ён ехаў фурманкай, на яго напаў Даніл Гаўрыленя. Той дагнаў яго конна, сцягнуў за горла з воза і запатрабаваў аддаць грошы.

Падчас тузаніны з кішэні Кізлевіча высыпаліся 23 злотых, якія Гаўрыленя стаў збіраць. Карыстаючыся гэтым, Кізлевіч кінуў каня і ўцёк. Паліцыя падазрае, што рабунак меў месца на глебе асабістых рахункаў.

13 верасня

Мост над Шчарай пад Цыганню

16 верасня ў Мядзведзіцкай гміне адбудзецца мілая ўрачыстасць. У гэты дзень каля в. Цыгань на рацэ Шчара адкрыюць новы мост, пабудаваны сапёрамі. Урачыстасць вялікая і радасная. Збяруцца на яе шмат людзей, адбудзецца салдацкі абед пад адкрытым небам. Палявое набажэнства правядзе ксёндз дэкан Гурко з Мядзведзіч. Вёска Цыгань мела дагэтуль кепскую камунікацыю з іншымі паселішчамі – існаваў толькі брод праз раку. 16 верасня адбудзецца злучэнне вёскі са светам.

18 верасня

Смерць з-за збіцця

14 верасян ў паліцэйскі пастарунак у Палонцы паведамілі, што жыхар вёскі Жэрабілавічы (гміна Новая Мыш) Мікалай Ацута (20 год) тры тыдні таму быў у вёсцы Пятрэвічы. Там ён быў пабіты кіямі мясцовай моладдзю, а 13 верасня увечары памёр. Злачынцы, што яго збілі, не выяўлены. 

Абвестка

Падчас манёўраў у Баранавіцкім павеце да вайскоўцаў прыбіўся сабака – чорнай масці з белымі плямамі. Гаспадару звяртацца да паручыка Градзіцкага. Ваўкавыск, 3 полк кавалерыі.

Абвестка пра гандлёвыя курсы для дарослых. Życie Nowogródzkie, 7.09.1930

20 верасня

Супольнымі сіламі… (скарочана)

7 верасня на пляцы гімнастычнага таварыства «Сокал» на вуліцы Міцкевіча (цяпер вуліца Леніна) адбылося асвячэнне вуглавога камня пад пабудову будынка гэтага таварыства. Ініцыятыву пабудовы ўласнага гмаху падаў старшыня таварыства «Сокал» у Баранавічах пан Вацлаў Тараевіч.

Пляц у самым цэнтры горада плошчай 4200 кв. м у 1928 годзе выдзеліла з дзяржаўных земляў Міністэрства публічных работ. Планы і праекты будынка выканаў інжынер Нарэнбскі з Вільні. У гэтым гмаху будуць дзве залы – гімнастычная і кінатэатральная, з вялікай сцэнай, пакоямі, з усімі сучаснымі прыстасавннямі і цэнтралізаваным ацяпленнем.

24 верасня

Адстаўка бурмістра ў Баранавічах

Як мы даведаліся, у бліжэйшыя дні павінен пакінуць сваю пасаду бурмістр горада пан Мацкевіч. Падставы адстаўкі невядомыя. Але несумненна, што адбываецца гэта з-за становішча гаспадаркі ў магістраце, пра што мы неаднаразова пісалі. Баранавічы прынялі гэтую навіну цалкам спакойна.

Антыалкагольная выстава ў Баранавічах

Даведаліся мы, што таварыства «Цвярозасць» з Варшавы звярнулася да кіраўніка агульнай школы імя Тадэвуша Касцюшкі пана Надуратніка за дапамогай у правядзенні супрацьалкагольнай выставы, якая ладзіцца па ўсёй краіне. Тая выстава прыедзе ў Баранавічы ў першых днях тыдня і прабудзе два дні.  

Абвестка пра пераезд крамы футраў FUTRAPOL на новы адрас. Życie Nowogródzkie, 7.09.1930

Абвестка

Знойдзена жаночая торбачка з вялікай сумай грошай. Звяртацца да пані Марыі Пржэпалкоўскай (дом старасты).

27 верасня ў газеце з’явіўся працяг справы: Пані С. з вайсковых казармаў, робячы пакупкі, згубіла ў горадзе торбачку з 100 злотымі, аб чым паведаміла ў паліцыю. Торбачка знайшлася, бо трапіла ў рукі сумленнай служачай, что працуе ў пана старасты. Жонка старасты аднесла торбу ў паліцыю. Гаспадыня торбачкі дала 10 злотых жанчыне, якая яе знайшла.

26 верасня

Падкідыш

23 верасня, а 22-й гадзіне, пад дом на вуліцы Уланскай №68 (цяпер Піянерская) была падкінута аднамесячная дзяўчынка. Немаўля перададзена ў сіроцкі прытулак у Баранавічах. Хто яго падкінуў – невядома.

Глядзіце агляды газэт за іншыя гады і месяцы

Ліпень 1933. Газэты пра Баранавічы

Вуліца Шаптыцкага (цяпер Савецкая) на польскай паштоўцы 1934 года. З калекцыі Руслана РАВЯКІ

Kurjer Nowogródzki 

 3 ліпеня

Перавод кс. Жаландкоўскага

Даўно па Баранавічах разносіліся чуткі пра перавод ксяндза-каноніка Люцыяна Жаландкоўскага.

Цяпер даведаліся з надзейных крыніц, што святар будзе пераведзены з 15 ліпеня ў Брэст. На яго месца ў Баранавічы пераводзіцца Ян Барысюк.

Люцыян Жаландкоўскі працаваў да Першай сусветнай вайны ў Чырвоным касцёле ў Мінску. У ліпені 1923 г. ён прыехаў у Баранавіцкую парафію і адразу арганізаваў камітэт пабудовы касцёла. Па ягоным рашэнні каплічку адсунулі і на яе месцы ўзвялі драўляны касцёл вышынёю 15 метраў. 18 кастрычніка 1925 г. кс. біскуп Зыгмунт Лазінскі асвяціў яго пад тытулам Узвышэння Святога Крыжа.

Ян Барысюк працаваў у Баранавічах і пасля вайны. У 1945-47 гг. ён быў таксама генеральным вікарыем Пінскай дыяцэзіі. Ксёндз застаўся верным сваёй парафіі і не выехаў за мяжу, як гэтага дамагаліся камуністычныя ўлады. У 1949 г. ён быў арыштаваны НКВД, асуджаны на 10 гадоў канцлагеру і высланы ў Сібір, дзе і памёр у 1953 г.

Жывая маска

5 ліпеня ў залі кінатэатра Casino калектыў Рэдуты прадставіць імпрэзу “Жывая маска” з Янушам Стэнпаноўскім на чале.

Януш Стэнпоўскі (Janusz Stępowski, 1900-1969) – польскі літаратар, сцэнарыст, аўтар папулярных песень. Падчас вайны ўдзельнічаў у польскім супраціве і Варшаўскім паўстанні. Потым жыў і памёр у Варшаве.

Паўночна-ўсходні пералёт

2 ліпеня на аэрадроме ў Баранавічах здзейснілі пасадку 5 спартыўных самалётаў, што бралі ўдзел у паўночна-ўсходнім пералёце.

Першым прыляцеў пілот паручнік Масціцкі з аэраклубу Познань. Пасадка – 10.34, вылет – 11.59. Другім – паручнік Касінскі з Катавіц. Пасадка – 10.58, вылет – 11.37.

Трэцім – пілот Іваноўскі з Варшавы. Пасадка – 11.00, вылет – 11.50. Чацвёртым – пілот Шарэк з Львову. Пятым – пілот Аношка з Варшавы, які сеў а 11.17, а вылецеў а 13.00.

Іншыя самалёты не даляцелі да Баранавіч з-за розных тэхнічных прычын. У пілота Аношкі, што пасадзіў самалёт пятым на аэрадром, сапсаваўся матор. З-за гэтага ў яго адбыўся вымушаны прастой, каб адрамантаваць непаладкі.

Надвор’е было выдатнае, таму на аэрадроме сабралася шмат гледачоў. Асабліва ўсім спадабаўся маленькі самалёцік RDW-5, які выкарыстоўваецца як  паветраная хуткая дапамога ці санітарная авіяцыя. (RWD-5 – польскі турыстычна-спартыўны самалёт пабудаваны ў 1931 годзе, які праславіўся сваім рэкордным пералётам праз Атлантыку. Усяго было збудавана 20 такіх самалётаў).

Абслуга на аэрадроме працавала спраўна, парадак на лётным полі падтрымліваўся дзякуючы аддзелам паліцыі і пажарнай камандзе.  Калі раней гледачы наўпрост перашкаджалі пілотам, то цяпер усё было пад кантролем.

Падчас усіх пасадак на аэрадром на полі быў намеснік старасты – пан Курачыцкі.

5 ліпеня

Футбольны матч

1 ліпеня з 16.30 да 18.30 адбываўся футбольны матч паміж камандамі Макабі (Баранавічы) і 9 DAK (9-ты дывізіён коннай артылерыі, што размяшчаўся ў Баранавічах).

За гульнёй назірала каля 200 чалавек.

8 ліпеня

Матч за чэмпіёнства

На раніцу 9 ліпеня прызначаны матч-рэванш за чэмпіёнства ў класе А Віленскага дывізіёну паміж камандамі 78 пяхотнага палка (Баранавічы) і Спартовым вайсковым клубам (WKS) “Сімглы” (Вільня).

Ліквідаваны Кааператыўны крэдытны банк у Баранавічах

Учора ў канферэнц-зале стараства адбыўся вельмі важны сход чальцоў Кааператыўнага крэдытнага банка (Bank kredytu spółdzielczego) на чале з Мацкевічам.

Складзеная справаздача і зачытаны пратакол прадставілі няўважлівае вядзенне гаспадаркі. Легкадумна асобам, што не мелі забеспячэнне маёмасцю ці мелі яго часткова, было выдадзена пазык на 104 тысячы злотых.

Сума растрат папярэднім кіраўніком, нейкім Я., складае больш за 38 тысяч злотых. Агулам Кааператыўны крэдытны банк у Баранавічах панёс страты на 174 тысячы злотых.

Пасля жывога абмена думкамі было вырашана ліквідаваць гэтую арганізацыю.

У вочы адразу кідаецца факт цалкам неадпаведнага выкарыстання агульных грошай. Гэты факт відавочна не застанецца без увагі. Гэта адаб’ецца не толькі на лёсе некаторых асобаў, якія ўваходзілі ў склад нешчаслівага кіраўніцтва Надзорнай Рады, але падарве (можна меркаваць) і давер да ўсіх лакальных фінансавых устаноў падобнага тыпу.

Хто вінаваты, адна асоба ці некалькі, выявіць праверка, якую цяпер праводзіць пракуратура, а велічыню пакарання абвесціць вырак суда.

Нам застаецца пісаць пра гэты факт, які прывядзе да невясёлага настрою грамадства. Мы абавязкова не адзін раз вернемся да гэтай тэмы.

Рэпартаж з пасяджэння гарадской Рады

5 ліпеня адбыўся працяг пасяджэння гарадской Рады Баранавіч, якое распачалося 27 чэрвеня.

А 20-й гадзіне на лесвічнай клетцы было пуста, а на ўваходзе ў залу пасяджэнняў стаіць апрануты ў вечаровы гарнітур віцэбурмістр інжынер Віннік.

А 20.10 у чакальні з’яўляецца больш плашчоў і капелюшоў паноў радных. А 20.15 напаўняюцца кабінеты бурмістра і віцэбурмістра. Увесь час заходзіць нехта з дэпутатаў Рады. З кабінетаў чуваць моцныя гукі ажыўленай размовы.

А 21.00 з кабінета бурмістра чуваць дэбаты. У залі пасяджэнняў пры століках сядзяць кіраўнікі тэхнічнага і электрычнага аддзелаў  г. Баранавічы – паны Свентахоўскі і Дмахоўскі. Акрамя іх, некалькі супраўцоўнікаў магістрата, асоб, што зацікаўленыя ў разглядзе іх пытанняў, а таксама некалькі “левых” (прыхільнікаў сацыялізму) з групы Махая.

21.15. У залу ўваходзяць дэпутаты Рады. А 21.20 пан бурмістр М. Ярмульскі распачынае пасяджэнне.

Разглядаюцца наступныя пытанні:

1. Заробак віцэбурмістра і дэпутатаў.
2. Справа арэнды гарадской лазні.
3. Справа атрымання крэдыту для будаўніцтва электрасетак.
4. Справа атрымання крэдыту для выбрукавання вуліц.
5. Справа пагашэння крэдыту за пажарную машыну.

На пасяджэнні было вырашана:

1. Выплаціць віцэбурмістру заробак за год штомесячнымі часткамі.
2. Справу лазні перадаць у магістрат, які пасля складання дамовы прадставіць яе на зацвярджэнне гарадской Рады.
3. Гарадская Рада ўпаўнаважыла магістрат заняцца атрыманнем пазыкі ў памеры 80 000 злотых на будаўніцтва электрасетак.
4. На брукаванне вуліц магістрат упаўнаважаны атрымаць крэдыт на 10 000 злотых.
5. Пагашэння пазыкі за пажарную машыну ўхвалена аднагалосна.

А 22.00 пасяджэнне гарадской Рады было скончана. Яно было плённым. Трохі сонна і апатычна адбываліся спрэчкі падчас разгляду пытанняў. Відаць, фракцыі абмеркавалі ўсё і дамовіліся   перад пачаткам пасяджэння.

Свята мора ў Баранавічах у 1933 годзе. Выступ каля помніка Невядомага салдата (цяпер клумба насупраць гатэля «Гарызонт»).

14 ліпеня

Падарожжа да Варшавы

У гэтыя дні адбудзецца трохдзённае падарожжа ў Варшаву. Яго кошт – 25 злотых. Запісвацца ў пана А. Пігулеўскага (у магістраце). Удзельнічаць могуць і іншагароднія асобы.

Добраўпарадкаванне

Развіццё электрасетак. Горад атрымаў у крэдыт 60 000 злотых

Намаганнямі бурмістра пана інжынера Ярмульскага на развіццё электрычных сетка горад атрымаў 60 тысяч злотых у крэдыт.

10 тысяч злотых на брук

На брукаванне вуліц у Баранавічах атрыманы крэдыт на 10 тысяч злотых. Брук пакладуць на так званых выязных вуліцах.

У выніку

Відавочна, што пры такіх працах будзе працаўладкавана шмат беспрацоўных у Баранавічах.

Ці гэта магчыма? Людзі ў горадзе не маюць працы, а вёска натоўпамі знаходзіць яе ў Баранавічах, ствараючы нездаровую канкурэнцыю. Вёска за палову кошту згаджаецца працаваць. Ад гэтага церпяць гарадскія работнікі, якім не выпадае працаваць амаль задарма.

Падпаліў, каб атрымаць страхоўку

Нейкі Вінцэнт Адашка, каб атрымаць страхоўку, падпаліў свае пабудовы. Агонь перакінуўся на чужыя будынкі.

Падпальшчыка пацярпелыя людзі намагаліся ўкінуць ў агонь. Зрабіць гэта перашкодзіла толькі паліцыя. Агульныя страты склалі 14 300 злотых.

18 ліпеня

Абвестка

Магістрат горада Баранавічы абвяшчае тэндар на перабудову гарадскіх электрычных сетак. Яна палягае ў замене жалезнага дроту на медны.

Больш інфармацыі можна атрымаць у Бюро гарадскіх электрычных сетак у магістраце. Апошні тэрмін прыёму заявак – 1 жніўня 1933 года.

М. Ярмульскі, бурмістр Баранавіч

22 ліпеня

Памёр ксёндз

21 ліпеня ў міжкамунальным шпіталі ў Баранавічы памёр ксёндз Юзаф Свідэрскі, пробашч парафіі Юшкавічы, гміны Вольна. Ксёндз некалькі год хварэў на сухоты.

Пільнуйце дзяцей

15 ліпеня на пашы ў Мядзведзічах 5-гадовая Сара Гінзбург, гуляючы, падбегла да каня, што пасвіўся. Той ударыў яе капытом у галаву, з-за чаго трэснуў чэрап. Беспрытомнае дзіця прывезлі ў шпіталь у Баранавічы, дзе яно памерла, не ачуняўшы.

23 ліпеня

Конныя спаборніцтвы за званне Чэмпіёна арміі

Сёлета ў Баранавічах адбудзецца незвычайная падзея для горада, якая тут ніколі не праходзіла. З 27 па 30 ліпеня пройдуць конныя спаборніцтвы за званне Чэмпіёна арміі.

Гэта адны з самых паважаных і цяжкіх спаборніцтваў у конным спорце краіны. 4 афіцэра кавалерыі атрымаюць звання Чэмпіёна арміі. Таму не дзіўна, што прымаць удзел у іх будуць найлепшыя вершнікі, якія будуць прадстаўляць барвы ўсіх палкоў кавалерыі і дывізіёнаў коннай артылерыі.

Спаборніцтвам у Баранавічах папярэднічалі адборныя сустрэчы, якія адбываліся ў чэрвені ў розных гарадах Польшчы. Іх пераможцы ў колькасці 100 чалавек прыбываюць у Баранавічы, каб прыняць удзел у апошнім баі за пальму першынства.

З-за таго, што такія спаборніцтвы ў Баранавічах адбываюцца ўпершыню і ізноў могуць паўтарыцца праз якіх 20-25 год, іх кіраўнік ген. Гржот-Скатніцкі дазволіў прысутнічаць на фінальнай частцы ўсім жадаючым. Цэны: 2 злотых – купон у ложу, 1,5 злотых – сядзячае месца на трыбуне, 50 грошай – стаячае месца.

Выступ ратмістра Вольскага ў Баранавічах у 1933 годзе. Фота: NAC

31 ліпеня

Хто стаў Чэмпіёнам арміі

У Баранавічах скончыліся 30 ліпеня конныя спаборніцтвы войска. Чэмпіёнам стаў 25 уланскі полк (размяшчаўся ў Пружанах), які набраў 898625 пунктаў. Другое месца ў 17 уланскага палка (Гнезна), трэцяе – у 26 уланскага палка (Баранавічы). У асабістым заліку лепшым стаў ратмістр Вольскі з 25 уланскага палка на жарабцу “Cтамбор”.

Глядзіце агляды газэт за іншыя гады і месяцы