Люты 1932. Газэты пра Баранавічы

Уваход ў кінатэатар “Кастрычнік”, Баранавічы 1952-54 гг. Да вайны будынак узводзілі як каталіцкі храм. Фота з калекцыі Руслана Равякі

Kurier Nowogródzki

2 лютага

Як выехаць у Бразілію з Баранавіч

Пасля шматлікіх пытанняў людзей, якіх цікавіць выезд у Бразілію, дзяржаўны камітэт пасрэдніцтва працы ў Баранавічах інфармуе, што для работы ў гэтай краіне могуць выехаць тыя асобы, што маюць запрашэнне адтуль (так званае “termo de fianco” альбо “termo de responsabilidade”). Гэтыя дакументы выдаюцца бразільскімі ўладамі і сертыфікуюцца бліжэйшымі польскімі амбасадамі.

Калі ж такое запрашэнне не было сертыфікавана польскай амбасадай, то выязджаючы павінен мець яшчэ карту выкліку, на падставе якой будзе выдадзены загранічны пашпарт.

Незалежна ад гэтага ў Бразілію без карты выкліка могуць выязджаць эмігранты. Яны павінны мець з сабою пасля аплаты кошту праезду 200 даляраў ЗША з самотнай асобы. Калі едзе сям’я, дык яна павінна мець па 200 даляраў на кожную асобу старэйшую за 12 год. На дзяцей да 12 год трэба мець па 120 даляраў.

Адзначаецца, што калі эмігранты змогуць атрымаць ад Міністэрства працы Бразіліі адмысловы ліст, дык ім хопіць мець толькі палову пазначаных вышэй сум.

Бразільская віза каштуе 30 злотых (курс на люты 1932 – 8,9 злотых за 1 даляр) з пашпарту, білет 2-га класа да Бразіліі каштуе 950 злотых для дарослага, дзецям узростам ад 1 да 5 год – 237,5 злотых, ад 5 да 10 год – 475 злотых, праезд дзяцей старэйшых за 10 год аплачваецца па поўнаму тарыфу. Сям’я можа правезці адно немаўля ўзростам да году бясплатна.

4 лютага

Суд над шпіёнам

3 лютага ў Баранавічах адбылося паседжанне палявога суда па справе жыхароў Клецка Яна Няміры і Яна Бобка, абвінавачаных у шпіёнстве на карысць чужой дзяржавы. Пасля разгляду справыы суд пакараў абодвух на бестэрміновае зняволенне ўзмоцненага рэжыму.

5 лютага

Баль-маскарад на карысць беспрацоўных у Баранавічах

1 лютага ў залі кінатэатра “Casino” адбыўся баль-маскарад, арганізаваны Таварыствам сем’яў паліцэйскіх пад кіраўніцтвам пані Алены Галоўка. Зала, шчыльна запоўненая грамадскасцю, сведчыла пра традыцыйную папулярнасць, якая тычыцца большасці імпрэзаў, арганізаваных Таварыствам сем’яў паліцэйскіх.

У тлуме танцуючых вельмі мілае ўражанне рабіў карагод шматлікіх разнастайных і неверагодных масак, якія вельмі ўдала выступілі на першым такім балі-маскарадзе, што адбыўся ў Баранавічах. Дагэтуль тут праводзіліся толькі звычайныя карнавалы. Танцы адбываліся пад гукі аркестру гарадской пажарнай каманды.

На мерапрыемстве прысутнічалі афіцыйныя асобы: пан стараста Юры Неўгебаўэр, віцэбурмістр, пан інжынер А. Віннік, а таксама прадстаўнікі Таварыства.

А другой гадзіне ночы карагод масак правальсаваў па залі пад гукі маршу, пасля чаго адбылося галасаванне дзеля вызначэння першай і другой узнагароды за самыя выбітныя маскі. У выніку галасавання першае месца атрымала маска “Шахматная каралева” пані Соф’і Аўгустовіч. Другое месца ў маскі “Заваёўніца сэрцаў” пані Надзеі Гурскай. У мілым і сімпатычным настроі ўсе бавіліся да ранку. Вынікам гэтай імпрэзы быў неспадзяваны прыбытак, які пасля аплаты ўсіх выдаткаў склаў суму болей за 500 злотых. З гэтай сумы 25% належыць павятоваму Камітэту па справах беспрацоўных, а рэшта – мясцоваму Таварыству сем’яў паліцэйскіх.

У той самы дзень адбыліся ў Баранавічах балы Таварыства дзяржаўных служачых разам з Аб’яднаннем школьных настаўнікаў, а таксама бал у залі кінатэатра “Longinus”, арганізаваны 78 пяхотным палком. Усе яны таксама карысталіся папулярнасцю, а 25% ад іх прыбытку было перададзена Камітэту па справах беспрацоўных у Баранавічах.

Купон на зніжку сеткі кінатэатраў “Casino” на фільм з гукам “Хам” на 4.02.1932.

Самагубца памерла страшнай смерцю

Жыхарка мястэчка Палонка – Шэйна Ёселевіч, падчас прыступу нервовай хваробы кінулася ў студню, дзе знайшла страшную смерць. Пра здарэнне неадкладна паведамілі пажарнай камандзе ў Баранавічах, адкуль адразу выехала машына з 6 пажарнымі. Праз 30 хвілін са студні глыбінёй 21 метр дасталі цела самагубцы. На дно студні апусцілі пажарніка Льва Зальмана, які з вялікімі цяжкасцямі здолеў дастаць цела загінулай.

6 лютага

Бестактоўны купец абразіў паліцыю

Тыдзень таму адбылося здарэнне, якое ўзрушыла ўсе Баранавічы. Выбрыкі экс-купца пана Антона Гадомскага, які кіруе крамай каланіяльных тавараў свайго брата Стэфана на вуліцы Шаптыцкага (цяпер Савецкая) прывялі яго на лаву падсудных.

Адной раніцай Гадомскі дазволіў сабе адчыніць краму свайго брата ў гадзіны, якія забароненыя законам, і пачаў гандляваць, чым выклікаў незадаволенасць сваіх суседзей-купцоў. Лёс склаўся так, што ў гэты час каля крамы з’явіўся паліцыянт пан Міхаіл Ляшчынскі, які папрасіў Гадомскага спыніць гандаль і зачыніць памяшканне, інакш давядзецца скласці пратакол.

Гэта зачапіла Гадомскага за жывое, і ён пачаў сыпаць брыдкімі словамі як вар’ят, а напрыканцы, што могуць падцвердзіць шматлікія сведкі, прапанаваў Ляшчынскаму пацалаваць яго ў адно не вельмі прыстойнае месца на целе. Ясная справа, што гэта прывяло да складання адміністрацыйнага пратаколу і пратаколу аб парушэнні закону аб гандлі.

Справа пра абразу паліцэйскага на службе дайшла да суда. Запрошана шмат сведкаў. Аб судовым выраку мы паведамім пазней.

Горад Баранавічы і яго актуальныя балячкі

Горад Баранавічы, найбуйнейшы горад у Навагрудскім ваяводстве, мог бы спаборнічаць з самымі вялікімі гарадамі суседніх ваяводстваў, калі б толькі гэтаму спрыялі абставіны. Вось якія пажаданні я маю да айцоў гораду і нават некаторых яго жыхароў.

Група тых дабрадзеяў забылася, што да таго, як Кракаў стаў мураваным, быў шмат стагоддзяў драўляным. А нашым Баранавічам усяго толькі 50 год ад стварэння. Праўда яны досыць шырокія і цягнуцца ў розныя бакі амаль на 5 км, але апошні перапіс паказаў, што колькасць насельніцтва не дасягае нават 25 тысяч чалавек. У дадатак баранавіцкі люд мы не можам залічыць да заможных жыхароў гораду.

Найперш мясцовым уладам варта было б звярнуць увагу на мясцовую гаспадарку, якая амаль у кожнай галіне моцна кульгае. Бюджэт магістрату ўвесь час свеціць пусткамі ў выніку менавіта такой, а не іншай гаспадаркі, альбо кіраўнічыя органы пасля некалькіх нешчаслівых рашэнняў цалкам не даюць сабе рады.

Магістрат стаў крыніцай прыбытку толькі для некалькіх дзесяткаў прывілеяваных людзей і не дбае пра развіццё горада, а толькі намагаецца даць магчымасць зарабіць пэўнай групе барыгаў-фаварытаў, вызначаных самімі айцамі горада. Дамовы і стаўкі, якія штогод прыводзяць наш бюджэт да некалькіх дзесяткаў тысяч ці нават сотняў тысяч дэфіцыту складаюцца з-за з’яўлення “паразітаў горада” (прабачце за такі дакладны вобраз). Усё гэта раней ці пазней пакладзе горад на лапаткі. Калі лепей прыглязецца да гэтай мадэлі кіравання, можам заўважыць язвы, якія точаць цела самакіравання нашага горада.

Згадваючы гарадскую лазню, якая ўжо даўно працуе са стратамі, зачэпім мімаходам гарадскую Ахову здароўя разам са шпіталям, дзіцячым і старэчым прытулкамі. Год ад года іх дзейнасць дае ад 30 да 40 тысяч дэфіцыту гарадскому бюджэту. Затое яна дае працу і заробак шмат якім людзям, што маюць блізкі кантакт з гарадской Радай ці кіраўніцтвам горада.

Асаблівую ўвагу трэба звярнуць на дазвол па збору аплаты за карыстанне гарадской нерухомасцю нейкаму пану Тартацкаму, жыхару Баранавіч, які заабавязаны толькі да рэгулярнай выплаты нейкай квоты з жылля. Тартацкі, не зважаючы на вялізныя высілкі з боку ўлады і грамадства па барацьбе з беспрацоўем, прыняў да сябе на працу некалькі чалавек, добра забяспечаных і пераважна заможных, гаспадароў і ўласнікаў кавярняў і нават чыгуначнікаў.

Усё гэта ўзгоднена з Магістратам. І калі селянін, што прывозіць у Баранавічы некалькі вазоў дроў ці будаўнічага дрэва, аплачвае падатак за праезд у 30 грошай, дык потым, калі ён спыняецца на доўгі час на вуліцы Сенатарскай (цяпер Горкага) ці Пілсудскага (Чырвонаармейская), падыходзіць да яго іншы зборшчык і патрабуе аплаты 50 грошай за карыстанне гарадской тэхнікай (ладная такая тэхніка). Кантралюе гэты працэс сын Тартацкага, апрануты ў шапку са срэбранымі шнурамі (быццам бы супрацоўнік падаткавай службы). Ён пільнуе, каб гэтае асаблівае права на аплату хутка было выканана. А наш Магістрат шчаслівы, што не трэба дурыць галаву такімі клопатамі, не бачыць ці хутчэй не хоча бачыць тых злоўжыванняў, што адбываюцца пад носам.

Такіх квіткоў у нас можна назбіраць цэлыя стосы. У выніку можам сцвярджаць, што такі стан гаспадаркі горада ў любым выпадку не можа існаваць. Жыхары Баранавіч павінны быць пазбаўленыя ад такога роду паразітаў, інакш нам пагражае эканамічны ўпадак. Падаткі, якія ўсё з большымі цяжкасцямі трапляюць у бюджэт горада, павінны выдаткоўвацца толькі на сапраўдныя патрэбы. Розныя пасрэдніцтвы павінны быць ліквідаваныя, а іх выканаўцы няхай шукаюць іншых дойных кароў.

Грамадства Баранавіч звяртаецца да надзорных органаў, каб тыя праверылі тайнікі гаспадаркі гарадскога кіравання і дапамаглі аздаравіць анамальныя стасункі, што тут пануюць. Тады, магчыма, бюджэт будзе весці горад да развіцця, а не да ўпадку, як цяпер адбываецца.

А-віч

11 лютага

Бойка ў Каўпеніцы

Жыхара вёскі Вялікая Каўпеніца Малевіча моцна пабілі яго суседзі: Аляксей Галоўка і Аляксандр Кухта. Збітага ў непрытомным стане прывезлі ў баранавіцкі шпіталь, дзе дактары пацвердзілі пралом чэрапа.

Знікненне хлопца

Юстына Еўшэль, якая жыве ў Баранавічах на вуліцы Шырокай, 121 (цяпер Тэльмана), паведаміла, што некалькі дзён таму яе 8-мігадовы сын Ян пайшоў на вуліцу і не вярнуўся. Вядуцца пошукі дзіцяці.

12 лютага

Новае выданне ў Баранавічах

У апошнія дні на вуліцах Баранавіч пачала прадавацца новая газета “Baranowiczar Moment” на мове ды жыдоўскай. Рэдактар газеты М. Манскі, былы рэдактар нядаўна ліквідаванай газеты “Baranowiczar Leber”.

16 лютага

Дзейнасць Камітэту пабудовы касцёла

Праца над будаўніцтвам новага касцёла ў Баранавічах пад назваў у імя Каралевы Кароны Польскай рухаецца поўным ходам наперад, дзякуючы энергічным людзям, што ўваходзяць у Камітэт пабудовы касцёла ў Баранавічах. Пасля таго, як з’ехаў з горада былы шэф Камітэту і стараста горада Пжэпалкоўскі, новым старшынёй быў абраны генерал Станіслаў Гжмот-Скатніцкі, які з пэўным імпэтам аддаўся справе прыспешвання будаўніцтва касцёла. На месца ксяндза Валаска, віцэ-старшынёй абралі ксяндза-капелана Александровіча. Новае кіраўніцтва працягне пабудову храма, вынікі чаго на кожным кроку відавочныя. Цяпер Камітэт распачаў рассылку 10000 лістоў з “цаглінкамі” (паштоўка, якая даецца чалавеку пры ахвяраванні на касцёл сумы роўнай кошту адной цагліны). У кожным лісце маецца “цаглінак” на 500 злотых.

Фундамент пад гмах святыні збольшага ўжо скончаны. У гэты зімовы перыяд Камітэт назапашвае будаўнічыя матэрыялы, каб з вясны прыступіць да далейшай будовы. Некалькі дзён таму фонд Камітэта павялічыўся адразу на 1000 злотых, якія ахвяраваў на касцёл асабіста Юзэф Пілсудскі.

У бліжэйшы час Камітэт плануе прывезці ў Баранавічы дакументальны фільм пра Езуса Хрыста “Кароль з Каралёў”, які будзе паказаны ва ўсіх кінатэатрах горада. Увесь прыбытак ад фільма пойдзе ў фонд Камітэта. Зычым Камітэту далейшай плённай працы па будаўніцтве касцёла ў Баранавічах, адсутнасць якога вельмі адчуваецца тут.

17 лютага

Страшны пажар у Баранавічах

У ноч з 15 на 16 лютага на вуліцы Гувэра, 15 (цяпер Царука), у будынку Шымона і Ёхеля Ялінаў выбухнуў пажар, які з нялюдскімі высілкамі здолела патушыць мясцовая каманда пажарных. Акцыя паратунку ўскладнялася з-за моцнага марозу і адсутнасці вады. Па папярэдніх падліках страты ад пажару складаюць 20 тысяч злотых.

19 лютага

Новы падкідыш

На падворку прыюта “Наш дом” у Баранавічах была пакінута невядомай асобай дзяўчынка, прыкладна 5 год. Імя і прозвішча яе – не вядомае.

Канакрад у руках паліцыі

15 лютага на кірмашы ў Гарадзішчы ў жыхара Вялікай Сваротвы Міхаіла Фечка скралі каня з санямі, на якіх было 135 кг сала і паляндвіцы, агульным коштам 400 злотых. Хутка было выяўлена, што злодзей – нейкі Уладзімір Хвалько з Вялікага Сяла. Яго затрымалі разам са скрадзеным канем і санямі.

24 лютага

Псіхічна хворы самагубца

Хама Пулін, што жыў у Баранавічах на вуліцы Пілсудскага, 11 (цяпер Чырвонаармейская), некалькі год ужо пакутаваў ад псіхічнай хваробы. У апошні час ён некалькі разоў спрабаваў учыніць самагубства, але яго своечасова ратавалі суседзі. Нядаўна Пулін спрабаваў  скочыць у студню, але яму перашкодзілі гэта зрабіць. Праз некалькі гадзін пасля гэтага Пулін пайшоў на вуліцу Шасовую (цяпер Брэсцкая), дзе скочыў у студню глыбінёй 22 м, дзе і загінуў. Выкліканыя пажарныя паднялі са студні цела тапельца.

25 лютага

Смерць паўстанца 1863-64 гг

23 лютага ў асадзе Чарковішчы Сталовіцкага павету памёр Баляслаў Кулікоўскі, паручнік паўстанцаў 1863 года. Яму было 106 год. Падчас паўстання 1863 года ён прымаў удзел у бітвах з маскоўскім войскам пад Каўпеніцай і Мілавідамі.

Глядзіце агляды газэт за іншыя гады і месяцы

Ліпень 1931. Газэты пра Баранавічы

Будынак вакзала Баранавічы Цэнтральныя. Здымак пачатку ХХ ст.

Kurjer Warszawski

2 ліпеня

Ляхавічы прызналі горадам

На падставе пастановы Рады міністраў мястэчка Ляхавічы ў Баранавіцкім павеце залічана да спісу гарадоў. Адначасова да новастворанай гарадской гімны Ляхавічы далучаны населены пункт Малая Лотва і чыгуначная станцыя Ведзьма. Гэткім чынам быў павялічаны абшар Ляхавічаў.

6 ліпеня

Пра бюджэт

З чатырохмесячным спазненнем гарадская Рада ўхваліла 4 ліпеня бюджэт Баранавічаў на 1931/32 гады. Так як большасць сябраў Рады складаюць жыхары горада габрэйскай нацыянальнасці, бюджэт з’яўляецца дэфіцытным і большым за магчымасці горада. Маем надзею, што павятовыя ўлады адмовяцца зацвярджаць гэты бюджэт як амаль нерэальны.

Nowy Przyjaciel Ludu

11 ліпеня

Засыпала зямлёю

Падчас чысткі студні на вуліцы Мінскай (цяпер Прытыцкага) трэснула адно з бетонных кольцаў. Зямля ссунулася і засыпала 18-гадовага Аляксандра Патоцкага, які знаходзіўся на дне студні. Больш за пяць гадзін рота 78 пяхотнага палка і мясцовая пажарная каманда спрабуюць адкапаць засыпаную студню. Пакуль што безвынікова (пазней было паведамленне, што Патоцкі загінуў).

Kurjer Wileński

16 ліпеня

Бура над баранавіцкім паветам

Над баранавіцкім паветам прайшла страшэнная бура з залевай. Ад удараў перуна згарэлі пяць гаспадарак у Навамышскай, Дараўскай і Гарадзішчанскай гмінах. Акрамя таго, віхор знёс стагі ў маёнтку Калдычэва, які належыць Томашу Шалевічу.

Górnoślązak pismo codzienne

30 ліпеня

Шалёны воўк

На тэрыторыі Моўчадскай гміны Баранавіцкага павета з’явіўся шалёны воўк, які пакусаў некалькі дзясяткаў быдла і коней. Падчас арганізаванай аблавы ваўка пашчасціла забіць. Пакусаныя жывёлы ізаляваныя, таксама праводзіцца дэзінфекцыя. Галава ваўка перасланая да Варшавы.

Robotnik ворган PPS (кампартыі Польшчы)

16 ліпеня

Кольскасць беспрацоўных

Паводле дадзеных дзяржаўных органаў, падчас сусветнага крызісу ў Польшчы, за апошні тыдзень на 11 ліпеня, было зарэгістравана 272 917 беспрацоўных. З іх толькі 84 899 атрымалі грашовую дапамогу. За тыдзень іх колькасць зменшылася на 3461.

На 11 ліпеня колькасць беспрацоўных складала: Сілезскае ваяводства – 59 388, Лодзь – 28 274, Саснавец – 21 040, Познань – 11 168, Вільня – 3451, Брэст – 3250, Гродна – 2678, Баранавічы – 906.

26 ліпеня

Загадкавы крадзёж на вакзале

Пры кантролі пасылак на вакзале «Баранавічы-Цэнтральныя», якія не выкупілі замоўцы, выявілася, што са скрыняў, высланых агенцтвам Merita з Варшавы, былі скрадзены рэчы.

Хітрыя злодзеі, каб не прыцягваць увагі, паклалі на месца скрадзенага тавару кавалкі шпалаў такой самай вагі.

Згодна з дакументамі ў адной скрыні знаходзіліся аўтамабільныя магнеты, высланыя на фірму А. Мерыжыцкага, а ў другой – аўтамабільныя запчасткі, высланыя на імя інжынера Пярацкага. Гэтыя скрыні былі высланы накладзеным плацяжом, адна на суму 6890 злотых, другая – 4262 злотых.

Паліцыя занялася гэтай справай і выявіла, што абодва адрасы фіктыўныя, ні фірмы А. Мерыжыцкага, ні інжынера Пярацкага няма ў Баранавічах.

Так як ніткі гэтай загадкавай гісторыі вядуць у Варшаву, адкуль выслалі скрыні, справу пераслалі да варшаўскіх следчых.

Dziennik Wileński

Футбол

7 ліпеня

«1 полк пяхоты легіянераў» (Вільня) – «Макабі» (Баранавічы) 12:0. Вынік найлепш адлюстроўвае ход гульні. Прабіццё 12 раз брамкі – гэта справа кампраментуючая. Вельмі добра гуляў Гадлеўскі з 1 п.п.л, які забіў амаль усе галы. Клас гульні быў слабы, з кепскай падрыхтоўкай каманды баранавіцкай «Макабі».

28 ліпеня

Ż.A.K.S (Вільня) – «Макабі» (Баранавічы) 3:0, тэхнічная параза. У сувязі з тым, што баранавіцкая «Макабі» не прыбыла на гульню, Ż.A.K.S атрымаў каштоўныя тры пункты.

«78 полк» (Баранавічы) – Lauda (Вільня) 3:0, тэхнічная параза. «Лаўда», якая павінна была гуляць у Баранавічах, спазнілася на цягнік і такім чынам, з-за сваёй непунктуальнасці, прайграла самай слабай камандзе.

Даваенная футбольная афіша Баранавічы – Пінск на ідзіш.

Polska Zbrojna

22 ліпеня

Футбол у Баранавічах

У мінулую нядзелю ў Баранавічах адбыўся кубкавы матч класа А Віленскай лігі паміж камандамі «78 полк» (Баранавічы) і «Макабі» (Баранавічы). Гульня скончылася з вынікам 2:2 пры перавазе ў матчы гульцоў «Макабі».

Глядзіце агляды газэт за іншыя гады і месяцы

Сакавік 1930. Газэты пра Баранавічы

Вуліца Шаптыцкага (цяпер Савецкая) на польскай паштоўцы 1934 года. З калекцыі Руслана РАВЯКІ

Życie Nowogródzkie

6 сакавіка

Пасяджэнне гарадской Рады

Некалькі дзён таму адбылося пасяджэнне гарадской Рады пад старшынствам бурмістра пана Мацкевіча. Пасля прачытання пратакола апошняга пасяджэння гарадской Рады пачалося зацвярджэнне бюджэта за 1928–29 гады. Дэпутат Вараб’еўскі адзначыў у справаздачы дэфіцыт і раскрытыкаваў неэфектыўнасць гарадской эканомікі. З-за гэтага адбылася невялікая дыскусія, пасля якой справаздача была зацверджана.

Адбыліся давыбары ў бюджэтную камісію гарадской Рады. Туды абралі пана Даноўскага і пана Рубінава. Дэпутат Махай ад імя сацыялістычнай фракцыі выказаў пратэст супраць вялікай колькасці ў камісіі сябраў фракцыі жыдоў.

Абмеркаванне пабудовы кіёскаў на вуліцах горада выклікала бурную дыскусію. Бурмістр паказаў праект размяшчэння кіёскаў. Дэпутат Ізыгзон (жыдоўская фракцыя) адзначыў, што падчас сусветнага крызісу гэта рызыкоўная справа. Радны Даноўскі прапанаваў вызначыць, ці наогул ёсць неабходнасць пабудовы новых кіёскаў для гараджан, а калі ёсць, дык колькі і дзе. Дэпутат Рабіновіч прапанаваў зняць гэтае пытанне з разгляду. У адказ дэпутат Махай паведаміў, што яго не цікавяць праблемы купцоў і гандляроў. Радны Ізыгзон адказаў, што тыя кіёскі пагражаюць бізнесу існуючых купцоў.

У выніку дыскусіі была ўхвалена пабудова кіёскаў па адрасах: 1) вул. Нарутовіча, рог з вул. Грабскай (цяпер Камсамольская з Куйбышава), 2) вул. Нарутовіча, рог з вул. Шаптыцкага (цяпер Камсамольская з Савецкай), 3) вул. Сенатарская, рог з вул. Шаптыцкага (цяпер Горкага з Савецкай), 4) Мінская, рог з Шасовай (цяпер Прытыцкага з Брэсцкай), 5) Шасовая, рог з Міцкевіча (цяпер Брэсцкая з Леніна), 6) вул. Рынкавая, рог з Шырокай (цяпер Фралянкова з Тэльмана), 7) вул. Сенатарская, рог з Сасновай (цяпер неіснуючае скрыжаванне Горкага з Грыцаўца).

Радны Літвак прапанаваў забараніць прадастаўляць арэнду кіёскаў трэцім асобам. Але была прынятая прапанова Махая, каб прадастаўляць права арэнды кіёскаў трэцім асобам з дазволу магістрата.  

Радны Вараб’еўскі ўзняў пытанне пакупкі горадам аўтамабіля для пажарнай каманды. Пан бурмістр адказаў, што такая пакупка ніяк не адаб’ецца на гарадскім бюджэце, бо адбудзецца за кошт субсідый.

Пасля прымаецца прапанова дэпутата Махая аб зборы ў хуткім часе Рады, па пытаннях паляпшэння сітуацыі з беспрацоўнымі ў горадзе.

Напрыканцы пасяджэння, у 1.30 ночы, радны Блашынскі падаў прапанову перайменаваць вуліцу Свяцілаўскую на вуліцу палкоўніка Берка Ёселевіча.

Абвестка 3 сакавіка 1930 года ў Życie Nowogródzkie аб паказе новага фільма ў Баранавічах «Калі жанчына здраджвае».

13 сакавіка

Замест кіёскаў – будкі са сланечнікамі

Не раз мы ўздымалі пытанне пабудовы газетнага кіёска ў Баранавічах. Кіёска, які б адпавядаў усім культурным падзеям Баранавіч. Кіёска, у якім прадавалася б не толькі мясцовая, але і сталічная і загранічная прэса. Кіёска, дзе можна было б аформіць падпіску ці замовіць навуковыя выданні і белетрыстыку. Пра гэта мы марым, бо ў Баранавічах, сорамна сказаць, дагэтуль няма ніводнай кнігарні!

Нашыя надзеі, аднак, былі кепска зразумелыя бацькамі горада ці, магчыма, скарыстаныя для нейкіх сваіх карысных задумаў. Бо на пасяджэнні Рады 2 сакавіка было вырашана збудаваць ажно сем кіёскаў у горадзе. І, як мы даведаліся, у тых кіёсках «між іншым будуць прадавацца і газеты». Але галоўнымі таварамі ў тых кіёсках будзе селядзец, мыла, шакалад і сланечнікі і г.д., а газеты, відаць, будуць служыць для пакавання тых далікатэсаў.

З многіх прычын, якія паказваюць непатрэбнасць такіх кіёскаў-будак, адзначым найперш: вульмі вузкія ходнікі ў горадзе, пабудова на якіх кіёскаў затармозіць і так праблемны пешаходны рух. Акрамя таго, такія будкі будуць прычынай распаўсюду заразы, з’яўлення смецця на вуліцы, а нашаму гораду нададуць выгляд ярмарачнага характару.

Кажуць, што…

Кажуць, што магістрат Баранавіч мае намер адкрыць уласны  аўтобусны маршрут да Сталпцоўскага павета, каб дазволіць жыхарам карыстацца паслугамі вядомага ветэрынарнага доктара ў Новым Свержані.

Гэта прапанова Баранавіцкай касы хворых, якая для паляпшэння медыцынскіх паслуг сваім сябрам вырашыла купіць 20-мясцовы аўтобус Ostotop. Пацыенты з касы змогуць карыстацца ім два разы на месяц па зніжанай плаце ў 10 злотых.

Варшаўскія махляры на баранавіцкім бруку

Адаму Жыжу з вёскі Гайнінец 7 сакавіка на вуліцы Говэра незнаёмец прапанаваў купіць два залатыя пярсцёнкі па вельмі нізкай цане ў 70 злотых. Адам, узрадаваны такой прапановай, купіў пярсцёнкі і пайшоў далей. Аднак радасць была нядоўгай, бо небарака даведаўся, што пярсцёнкі з латуні. Відаць, варшаўскім махлярам робіцца цесна ў Варшаве, калі за 70 злотых яны едуць у Баранавічы ці гэта мясцовы злодзей спрабуе новы спосаб здабыцця лёгкіх грошай.

Адаму нічога не засталося, акрамя як звярнуцца ў пастарунак паліцыі. Няхай гэты прыклад будзе папярэджаннем для іншых даверлівых.

Абвестка ў Życie Nowogródzkie аб курсах для швачак у Баранавічах.

Здарэнне на чыгунцы

На днях чыгуначны цягнік №376 «Лунінец-Баранавічы», якім кіраваў машыніст Станьскі, на 242 км каля ст. Буды наехаў на фурманку. У выніку загінулі 33-гадовы жыхар Сіняўкі Фейвель Клён і конь. Воз разбіты ўшчэнт.

Брат загінуўшага, які ехаў у той самай фурманцы, – ацалеў. Следства вядзе пастарунак паліцыі ў Мядзведзічах.

16 сакавіка

Сенсацыйнае «самазабойства» пад Баранавічамі

У Мікашэвічах Баранавіцкага павета нейкі Гнацюк здзейсніў спробу самагубства, якое яшчэ не было апісана ў гісторыі. Вырашыўшы пазбавіць сябе жыцця, 50-гадовы Гнацюк узяў сякеру і гарматную гранату і падаўся да лесу.

Там зрабіў сабе крыж, укапаў яго ў зямлю, а побач расклаў вогнішча. Над агнём ён змайстраваў надбудову, куды залез сам і лёг. Потым кінуў у вогнішча гранату і пачаў маліцца.

Праз некалькі хвілін граната выбухнула. Гнацюку адарвала абедзве нагі і адкінула яго на некалькі метраў ад вогнішча.

Упарты самагубца, адчуваючы, што яшчэ жывы, вырашыў дапаўзці да чыгункі і легчы на рэйкі перад цягніком.

На шчасце, там якраз працавалі чыгуначнікі, яны паклалі Гнацюка на воз і завезлі да паліцэйскага пастарунка ў Мікашэвічах, адкуль няўдалага самагубцу даставілі ў лунінецкі шпіталь.

Polska Zbrojna

27 сакавіка

Новая крыніца тыфу

У вёсках пад Баранавічамі за мінулы тыдзень зарэгістравана 12 новых выпадкаў захворвання тыфам. Для папярэджання эпідэміі ў тыя вёскі накіраваны санітарныя аддзелы.

Глядзіце агляды газэт за іншыя гады і месяцы

Люты 1930. Газэты пра Баранавічы

Будынак вакзала Баранавічы Цэнтральныя. Здымак пачатку ХХ ст.

Życie Nowogródzkie

1 лютага

Як баранавіцкая інтэлігенцыя змагаецца з кніжным голадам?

Група баранавіцкай інтэлігенцыі на свае сродкі стварыла вадроўную бібліятэку. Пакуль яна складаецца з добрых кніжак і нават каштоўных, але толькі белетрыстыкі. Верагодна, у хуткім часе і сур’ёзныя кнігі прыйдуць да чытача.

2 лютага

У Баранавічах за шпіёнства асудзілі бандыта Берташа

Вядомы на працягу некалькіх год у наваградскім ваяводстве бандыт Берташ некалькі дзён таму быў асуджаны за забойства на пажыццёвы тэрмін. А 1 лютага ён ізноў з’явіўся перад акруговым судом на выязной сесіі ў Баранавічах. Гэтым разам яго абвінавачвалі ў шпіёнстве на карысць адной з суседніх краін. Бандыт Берташ быў асуджаны па гэтай справе на 20 год турмы з узмоцненым рэжымам.

18 лютага

Ці не зашмат?

За мінулы тыдзень мелі мы ажно 11 дробных крадзяжоў у горадзе. Гэта досыць паказальная лічба, якая можа сведчыць, што маем дачыненне з арганізаванай шайкай злодзеяў.

У абароне спажыўцоў

Пан пракурор акруговага суда ў Наваградку прыцягнуў да адказнасці жыхароў горада Баранавічы Юліяна Замбрыцкага і Канстанціна Прыступу, якія купілі і закансервавалі для продажу вялікую колькасць свініны з чарвямі, шкоднымі для здароўя.

Сумленны працаўнік

Пан пракурор акруговага суда ў Наваградку прыцягнуў да адказнасці жыхара Баранавіч Мотэля Палонскага, які быў супрацоўнікам аб’яднання купцоў у Баранавічах і скраў на офісе з шуфлядкі каля 700 злотых. Людзі, якія ведаюць Матэльку, кажуць, што пачаў ён заглядаць да чужых шуфляд, не маючы яшчэ і дваццаці гадоў. 

19 лютага

Узарваўся запал ад гранаты

У Баранавічах пры вуліцы Каляёвай працуе вайсковая крама пана Грыншпата. Калі работніца Вераніка Міхалкевіч наводзіла там парадак, у яе руках узарваўся запал ад ручной гранаты. Міхалкевіч атрымала пашкоджанне рук і вока.

Рабунак на дарозе Дзераўная – Моўчадзь

18 лютага каля вёскі Высоцк невядомы бандыт, у вайсковай форме і з карабінам, напаў на Казакевіча, жыхара вёскі Серабрышча. Паміж бандытам і Казакевічам адбылася бойка, падчас якой бандыт зрабіў два стрэлы, але прамазаў. Пасля беспаспяховай бойкі Казакевіч параніў нажом бандыта ў плячо і той уцёк у лес, кінуўшы на дарозе карабін. Паліцыя зладзіла пагоню.

Шпіён ці ахвяра непаразумення

На станцыі Баранавічы затрымалі маладога чалавека, які чакаў цягніка на Слонім. Высветлілася, што гэта Ян Ласевіч, жыхар Слонімскага павета. У снежні мінулага года ён перайшоў граніцу да СССР, дзе яго затрымалі і пасадзілі ў турму ў Койданаве. Праз некалькі дзён яго выпусцілі і выслалі назад у Польшчу. Перакрочыўшы граніцу, Ласевіч пешкі прайшоў да Сталбцоў, адтуль падаўся да Гарадзеі, дзе сеў на цягнік і прыехаў у Баранавічы. У Баранавічах чакаў цягніка да Слоніма, але яго арыштавалі. Ласевіч сцвярджае, што пераходзіў граніцу з намерам застацца ў СССР, дзе мае дзвюх цётак. Зараз праходзіць праверка, з мэтай выявіць, ці словы Лаевіча праўда.

Абвестка пра пракат новага фільма “З дня на дзень”, размешчанага ў газеце “Zycie Nowogródzkie”

Гаспадарка ў Баранавічах

Інтэрв’ю з віцэ-бурмістрам інжынерам Аронам Віннікам

Наш горад, які развіваецца з надзвычайнай хуткасцю, мае яшчэ шмат балячак. Каб бліжэй праінфармаваць грамадскасць пра будучыя намеры магістрата, падаўся ваш карэспандэнт да віцэ-бурмістра пана інжынера Віннікаv. Атрымалася наступная размова:

– Маленькае інтэрв’ю, пане бурмістру, – пачынаю я. – Якія інвестыцыі магістрат плануе ажыццявіць сёлета?

– Перадусім скончыць будаўніцтва пачатковай школы і здаць яе да пачатку навучальнага года.

– А адкуль грошы?

– Цяпер маем 50000 злотых на гэтыя мэты, давядзецца ўзяць крэдыт 150000 злотых і, акрамя таго, атрымаем фінансаванне ад куратараў школьнай акругі.

Далейшы клопат магістрата – перабрукаванне і брукаванне вуліц. На гэта патрабуецца каля 75 тысяч злотых. Запланавана забрукаваць усе вуліцы ад Шаптыцкага (цяпер Савецкая) да Грабаўскай (цяпер Куйбышава).

Акрамя таго, плануемы ўпарадкаваць гарадскі парк – акультурыць алеі, усталяваць лавы, высадзіць кветнікі і г.д. Таксама зоймемся скверам каля вуліцы Міцкевіча і Польскага банка (цяпер раён бульвара Хейнала). А далей перапрацаваць план развіцця горада.

– А як магістрат плануе развязаць праблему асвятлення горада?

– Ужо цяпер прыступілі мы да замены электрычнага дроту на медны, падводзім яго да спажыўцоў. Гарадское асвятленне будзе шырэйшым за кошт павелічэння колькасці лямпачак у лямпах і ўстаноўкі новых светлавых кропак пераважна на перыферыі.

Балячкі нашага асвятлення ў тым, што горад не мае сваёй электрастанцыі і карыстаецца той, што належыць чыгунцы. І хаця яна больш-менш неяк працуе, але часта святла не бывае, яно міргае, гасне і электрычнасці не хапае. Таму магістрат плануе звярнуцца да кіраўніцтва чыгункі ў Вільні з просьбай павялічыць магутнасць машын і збалансавання падачы электрычнасці.

– А ўласная электрастанцыя?

– Гэта ў будучым, бо цяперашні кантракт дзейнічае для нас яшчэ тры гады.

– Ці займаецца магістрат вельмі актуальнай справай мадэрнізацыі гарадской бойні і якія мае ў гэтым цяжкасці?

– Пачну з цяжкасцяў. Цяжкі фінансавы стан усёй краіны не дазваляе сёлета скончыць работы. Для гэтага патрэбна больш за 300 тысяч злотых. Але мы амаль дамовіліся на атрыманне крэдыту на вельмі выгадных умовах. Калі гэта адбудзецца, напрыканцы года бойня можа быць здадзена ў карыстанне.

– Ці не збіраліся вы заняцца пабудовай прыстойных кіёскаў, бо існуючыя псуюць выгляд горада?

– Пытанне будаўніцтва кіёскаў было вырашана на пасяджэнні магістрата і зараз знаходзіцца ў тэхнічнай камісіі для разгляду і накіравання ў гарадскую раду.

– Як магістрат збіраецца развязаць праблему гарадскога тэатра? Ці не бачыць магчымасці пабудовы хаця б прыстойнага гарадскога кінатэатра?

– Магістрат разумее, што гэта справа важная і патрэбная, бо мы самі найбольш за іншых адчуваем адсутнасць. Але наш горад вельмі малады і мае намнога больш значных праблем для вырашэння.  

– Як магістрат вырашае гарачае пытанне ў справе пабудовы школ?

– Цяпер, як я ўжо раней адзначыў, мы маем будынак для дзвюх школ. На будучыню запланавана пабудова цэлай сеткі пачатковых школ, але ўсё залежыць ад фінансаў горада.

– На якім этапе цяпер падрыхтоўка бюджэту?

– Бюджэт горада распрацаваны магістратам і цяпер знаходзіцца на ўзгаджэнні розных камісій. Але ёсць надзея, што да 1 красавіка будзе зацверджаны ўладамі.

– Яшчэ адно пытанне, пане віцэ-бурмістру, як магістрат удзельнічае ў будаўніцтве аэрадрома LOPP (Ліга супрацьпаветранай і супрацьгазавай абароны).

– У магістраце разумеюць, што аэрадром вельмі важны для будучага развіцця горада, таму мы будзем дапамагаць у яго пабудове. Гэта падцвярджае і прызначэнне значных сродкаў у бюджэце. Праз пабудову аэрадрома Баранавічы, якія знаходзяцца на шляху паміж Захадам і Усходам і з’яўляюцца найвялікшым гадлёвым горадам на Усходніх Крэсах, нас чакаюць яшчэ большыя магчымасці развіцця.

Глядзіце агляды газэт за іншыя гады і месяцы